Sunday, November 30, 2008

Mumbai Tuisunsuo 30/11/08 Vol 1 Issue 14

Mumbai Inzin

-Alan L Thiek

Thlaphal(November) 22, 2008 Inrinni tuk UBS.Tuk dang ang bawkin Pune phalbi boruok ,dei inthieng hieuin thli a hrang hieu hieua, Pune Hmar Weekend Ministry Pawl Mumbai a fe ni ding a ni ti ka hriet zinga chu inrinni a ni leiin ka zuk am met a. Kha tuk tak khan ka tuolbawmpa James Zoliensang kha a thothang a tha khawp el a, ni dang naw ang takin ka tho hma-in ka room kawtkhar hung kikin, invaksurin, “ E tlangval tho a hun an tah, tho a hun an tah.” a hung ta. A phur dan khan ka nui an za ti ti deua a, hrietthiem lem chu ka zuk hrietthiem hle el. Kei khawm chu a zaiin ka thoa, kan phi fai zoa thingpui hai ka dawn hnungin kan siem tan tha a. 9:30 am velin Pu Salem a quarter-ah kan intuok khawma. Kan rengin mi 7 (pasarih) ; Pastor Lalsiesang Joute, Pu Salem L Hmar, Lalhmunsang F Tusing, James Zoliensang Joute, Jimmy Thangboi le Vanlal Jubilee Thang leh kan nih. Pu Lalneilienin rawl inring tawka tawngtaia a min thla hungin kan inthawksuok a.Tu tuma kan Mumbai fe ding hi lungril ruk taka lawmna le phurna ruk rieu a umin ka hrieta. A hona ruolchama fe ding kan ni lei el ni loin, Pathien thu, Isu Krista chanchintha leia fe ding kan ni lei ni takin ka hriet.UBS tlanga inthawkin lamlien kein ka pan suka,Pu Salem le U Siesang (Pastorpa)in hma an thuoia. U Siesang kha a mansa hnungpai (Ruck sack/Back Pack) kha a lien deu am a ni ding, lamsuk a ni bok leh, a hnung tienga inthawka ei zuk en vuot chun bag khat intawlsuk a hawia, hmunuom a um khop el!

Mumbai fe ding bus innghatna (station) Swar Gate an ti hmun kan tlung chun dar 11:00 lai a lo inri der el taha. Nghak sawt ngailoin bus kan hmu nghala, ring naw ang takin kan tlansuok nghal bawk. Kan bus chuongna hi India-a bus ei ti pangngai, mawina kop lo, ri se em em el, mawi, nal le chuong inhawi tieng neka mihriem keng rawn, tlo le sek ding ringawta siem ang hi ana. Pune khawpui sung chu lam chin lei le inlirthei tam leiin kan tlan hrat thei nawha, a mi tlir dur dura, ning tel a um nuom khawp el.Amiruokchu Lamlienpui( Express Way) kan hei paw zet chu le‘Ring bak zetin’ an ti ang deu kha a nih, a hrat ve chur chur khawp el. A meikhu suokna dawt bit bit a khu phusuokin Mumbai panin ka tlan ta chur chur el a nih.Lam a lienin, a nam tha leiin an tet nawha, bus chuong a hadama, nu’n nau a zaia an awiin ang elin a zaiin a min awi-in deu tak.

Mumbai Pune Express Way hi 93 km a sei, India rama ‘Six lane concrete High way’ hmasatak a na.Hi lamlien hi Maharashtra State Road Development Corporation hmalaknaa bawl a nih. Hnuoiver (tunnel) 5 (Panga) a renga belkhawma 5.724 Km a sei a uma. Kum 1998 khan hi lamlien hi siem tan a na, April 2002 kan zo fel a nih.Lam lien siemna a hin sum Rs. 1630, 00, 00,000 (approx. US$ 362 million) seng a niha, hi lamlien hi nitin inlirthei 30,000(sing thum) velin an hrawzie a nih.Hi lamlien hi Mumbai le Pune infepaw inhawitirtutak ana, ‘motor’ chuong inhawiti mi hai ta ding lem chun hi lamlien hi thlakhla um khawpa inhawi a nih.

Darkar hni vel kan tlan hnungin Lonavala kan tlunga. Thaw dan pangngai naw ang takin kan bus khan Lonavala khawsunga a mi chawl puia, a zie naw khawp el. Kan chawlna hmun hi a tawpin a thinga, thingpui hei dawn tak ngiel khawm chak a um nawh. Kan bus kha zunin bul takah a lan nghat nawk nghal, kan hei tum char kha vai zun hing rim, intur hing tak tha em em el kan hei hap puk nghal a, zuk ngaituo kir ringawt khawmin chil a suk put sur el a nih. Darkar hni lai bus chuong tah kan ni leiin kan zunphing hai khawm a lo mar tawl tah ni ding a na, hing hle sien khawm zuninah ka lut tawl tham thama, zun thlengdaw hai kha kan va awt senga.Hi zunin hi vai zunin danghai naw ang takin mak danglamna tak a nei tlat el. A zun thlengdaw kha an hnuoi khawp ela, ka sira ngir U Siengsang khawma hadam takin a suk zawngin a zuk ‘baptise’ niin ka hmu.

(Alan L Thiek hih tuhin Union Biblical Seminary(UBS)Pune a B.Th(Bachelor of Theology) second year inchuk lai mek anih-Editor)





Rakil Lalhrietpui in Oberoi Trident Hotel-a a thiltuok MT kuoma a hril danin:

November 26,2008(Wednesday): Zan pangai angin Oberoi Trident Hotel ,Nariman Point; Ground floor a Lower Lobbya Hostess sin thaw in,mikhuol a hung hai kan buoipui-a.Keini kan um na hi Ground floor neka zun hnuoi met anih.Zan dar 9:45 pm vel ding hin thil puok ri ka hrieta.Ka lungril chun ieng bara ngai lovin,crackers an sukpuok ang mei mei-ah ka ngai-a.Ana chu thawk le khat in ka hung buoi ta rup ela.Mi an bawkkhup ka hmu le inruol in, terrorist ni dinga ringhla an tlan ka hei hmu bawka.Iengza chie am an um lem chu ka hriet ta naw-a.Anachu ka zuk hmu hai hin chu silai an chawi el baka,an hnung tieng bag(Ruck-sack) pai in Ground Floor a bar um na tieng chun an tlan pheia.Silai ri ka hriet hmasa tak kha an hung lut malam-a,Doorman hai an hung kaphlumna a lo ni zing chu.Ka ruolnu,kan hotela training lai mek lem chu,Lower Lobby main entrance taka ngir a ni leiin,silaimu in sukhliemna tuor zo lovin a hmuna a thi nghal.Hienga,hamhai taka kan buoi nuoi nuoi lai hin,guest hai chu kitchen fe thleng puiin Regal Room(conference hall lien tak el)chun hunhimna zawngin ka tlan buma.Kan guest hai hih ,mingo(sap),chinese le vai tlawmte an nih.Hienga Regal Hall-a mang ang taka kan um lai hin,tuol tienga hai leh phone-in inbie/sms zinga. Room a kan um lai hin silai kap ri le bomb puok ri kan hriet zing bawk. Hi hall a hin ieng chen am kan uma ti chu chieng tak chun ka hriet ta nawh.Ana chu kan tlan dawk khan chu zing dar 2:00 November 27 a lo ni der ta.Tuol teinga kan in phone/sms pui hai mi hung hril dung zuiin kan tlan dawk ta ngei a.Tlandawk ding khawm kha huphur um tak nih.Lam a khan tu ham kan intuok pui ding ti hriet lo kha ana.Pathien vengna zarin himtakin kan tlandawk ta khong khonga.TV-a kan hung tlan dawk lai lem kha chu a mi lo hmu in um renga.Tuola khan Police khawm an um naw-a,a tlandawk hai po po mi 200 vel bek chu nieng kan tih,INOX cinema hall tuola lam-ah kan ngir khawvar thrak anih.Khuo a hung var hin Church Gate train station chen ke a lawnin,zalenna train chu Santa Cruz station chen hung chuongin, Kalina ang sung-ah him le muong taka ni thar le hun thar hmang nawk dingin ka hung tlung nawk anih.



CHANCHIN LAWRKHAWM

## Voisun hin MHWA member tamtak chu Staff Selection Commission(SSC) hnuoi-a Section Officer(S O),Audit examination 2008 an pek.Ei member voisuna exam ei zuk hriet thei hai chu Stephan C Hmar, Christopher Lalrothang,Lalthakhum Khawbung(Buonga) le Jacob Lalmalsawm Shakum.Hlawtlinga lawmumtak an hung chang ngai MT chun a nuom pui hle.

## Lovin hnu met ta sien khawm Mary,ei hriet thei dan dingin PG-Boys Wing Warden Carlos Lienlal a sangnu chu Kaya Skin Care ah sin a lo zawm der ta.Chuong ang bawkin Reuben Khawbung khomin Spanco a sin a lo hmu thar.MT chun a lawm pui hle-el ba’ka,an sin thawna-a hlawtling zawm pei dingin a ditsak hle.

## Luv John le Jack Thanglien hai khom chuong chen Mumbai an mi hung uop hnungin khuo tieng Christmas hmang dingin Inrinni tarik November 29, 2008 khan an lo liem tah.

##Esther Chawngrongai chu thla 4 sung Sirbe(Rajasthan)hmuna training a um chu,damtakin Zirtawpni tarik November 28, 2008 khan Mumbai a hung tlung nawk tah.

##Ei Welfare Chairman Darzakhum Songate chu Nilaini tarik November 26, 2008 a inthawk khan hritlang-awmna in a bawrsawm hle thu ei lo dawng.Chuong ang bawkin MT Editorial Board Member Lalthakhum Khawbung(Buonga) chu typhoid-a na-in tuhin doctor inchaw dung zui-a enkawl mek anih.Ei unauhai an hung dam vat na dingin ei trongtraina na-a hre zawm pei ei tiu.

## James Daihmingthang a sangpa William Chongthang chu Mumbai-ah chawl hmang ding inringni tarik November 29, 2008 khan a hung tlung.Hi le inzawm hin Pi Joynunthar Whalen khom Mumbai a hung in zin.Thawtranni tarik December 1, 2008 hin Baroda tieng liem nawk a tih.

## Ei tangval Lalliensung,Tata Institute of Social Sciences a MA(Disaster Management) inchuklai,hun iemani chen khuo tieng Rengkai-a chawl hmanga fe chu,thawleni tarik November 25, 2008 khan damtakin Mumbai a hung tlung nawk tah.Ama hin ei freshers meet hmangna dinga ei thuomhnaw tamtak a hung phur nghal.



TRONGBAU

##Tu hin chu Mr contest na a major contender Luv John a fe ta bawka,Mr ka tlingna ding hin a mi daltu ding dang ka hriet ta naw ngei...

Tv Zarzolien

## Ei freshers meet a hnai deu deuva ka la’m dan ding le kan chei dan ding ruok an tah,ka lungril a um..chuna ka body guard khom ka ngaisak hman tan aw-.inah an tawm trawk2 el anih

Nk Lawmnakim(BodyGurad from Shillong)

## To trawk trawk angin in lang lang khom,zankhat ka zuk che meu khan chu, Kalina kotthler a mi hai an buoi vawng el anih.Ei ni car khal inchuk a fe....

Tv Zohmingsang(The Skoda Driver)

## Tuta kar tawp tieng chu an hoi ie..Terrorist sponsored holiday kan hmu a.........

Tv John K Dulian(The Holiday)

Monday, November 24, 2008

Mumbai Tuisunsuo 23/11/08 Vol 1 Issue 13

EI KHAWVEL A LIEN VE TAH IE!

-Rev.Kh.Thang Dailo

Bombay ka fe hmasak tak na chu kum 42 lai a lo liem ta hiel el a. 1966 khan ABVP(Akhil Bharatia Vydiarthi Parishad) hai huoihotnain North-east India a inthokin student 25 lai thla khat sung Bombay a sungkuo dang dang laia um dingin thruoi thlâkin kan um a. Hi programme thiltum tak chu India rama hnam le chi tum tum hai inunauna le inthuruolna siem thrat a nih. Tuta trum a Hmar Christian Fellowship, Mumbai in kan sungkuo a Biekin a rongbawlna nei dinga an mi hung fiel leia kan fe le a hmasa lem trum a thil um dan chu a danglamin, mumang ka sawn rak el a nih. A khuo khawm a lo lien ta in, a kawtthler hai khawm lirthei leiin intep em emin ka hmu a. Railway station an lo suong em em Victoria Terminus ti khom chu hming dang dai a lo ni tah a. Hanging Garden a inthoka Marine Drive le a khel tieng ram hai inlang dan khom a danglam ta em em el. Kha hunlai khan chu Marine Drive sira Air India building chu, a ma anga insang hmu ding hrim hrim a la um noh a. Chun a mi thruoitu hai chun a khel ting ram awl lien takel (Colaba) um chu Army hai ram a ni thu le civil mi an fe mei mei naw thu an mi hril a. Tuta trum hlak chu mani in tlung ang el a kan tlungna hmun Pu Darthangluoi le a nuhmei Dr. Laldaikim hai in umna chu a lo nita zing el a.

Kan fe hmasak trum hin chu Juhu ah Acharya sungkuo in ah ni thum ka um hnungin Bandra ah Persi hmeithai pakhat, pitar takel in ah an min tlungtir nawka. Vai hai lai thla khat sung zet ei hei um chu, vaihai khosak dan le nun dan chu ei hriet nuom khop el. Amiruokchu kei anga rel(train) khom hmu phak lova B.A lo zo pawl hai ta ding chun ningintel chu a um fût el. Hi kan châm sung hin Bombay khawpui a thil le hmun pawimaw hai le a state sunga historical sites hai khom an mi sirpui vonga. Film star Dev Anand, Asha Parekh, Meena Kumari, Raj Kapoor le a dang dang hai kan inhmupui thu veng tieng kan hei hril chu ruol haiin an min hnarin, inti theinaa hmang hiel a awl. Khang hun laia Hindi film ‘Jap Pyeear Kisise Hota Hai’ ti le a hla- ‘So sâl phale muje tum se pyeear tha’ ti hai lem kha chu ei thingtlang khuo a chen ei lo kurinkukpui kha ani hrim a.

Awle, thil a danglam ta dân le ka thil tuok hai hril ding tam tak um sienla khom ka hril nuom tak pakhat chu hienga ei ni mi Mumbai khopui ah mani in le lo ang ela ei khawsa el ta thu hi a nih. Persi pitar in a thlakhat deu thaw khawsawt le ningintel em em a, vengtieng le mani mi ngaia ka um le tuta ei um dan a danglam em em el hi a nih. Kha hun lai khan ei ni mi tu khawm um an la um noh a. A um sun nia ka hriet chu Pu P.C.Sieka (late), Saidan khuo Navy a thrang kha a nih a. A ma hlak chu Navy hai lai a um ni ding a na hmu le biek phak ruol a ni noh. Tuta truma Pu Darza le Esther hai nupa ina kan khawsak dan hi chu mang khawma mang phak chi a lo ni nawh. Eini mi sorkara officer lien tak tak le midang hai sorkar dawr, company le NGO a hai sinthaw ei hei um el ta hi lawm a umin a mak ka ti hiel a. Chun, Hmar Chriatian Fellowship le Hmar Welfare Assocaition hai indin le inthuruol taka ei um hi thil thra le lawmum taluo a nih. Ei khawvel hi a lo lien ve ta ngei ie.

A hnuoia thil hai hi ei hriet ding le thaw ding a pawimaw ka ti em em hai chu an nih:

(1)Mumbai khawpui, India Financial Capital, mihai hril huoi huoi ah ei um hi ei vangnei a. Thil inchukding tam tak umna hmun ah ei um ti hi hre tlat ei tiu.

(2)Ei ram tieng (veng tieng) chu political, social, economic tieng thu ah umna tlâklo le fâk le dawn zongna harsatna hmun a ni ta si a, lampui dang ei nei naw leia miram(Aigupta) ah pûrchaw dinga fe ei nih a. Ei ngirhmun hrein nasa taka thrang ei lâk a trul.

(3)Mi tam tak hi thiemna le education tieng ah ei inhnuoi deu leiin sin thra hmu intak ei ti a ni thei. Amiruokchu takinnîngna, taimakna le indikna ei nei phot chun mihriema qualification ropui tak ei nei ti hi hre zing ei tiu. Chuongchun ei ram le hnam ta dinga thil thra tam tak phursuokin hawn ngei ei tih.

Pune;November 12, 2008



TAWNGBAU LAKKHAWM

@@..I aw... Batch Re-Union a ka fe chu union ta nek nekin seminar ang deu hin an mi thawpuia ka Vapuolte reng reng kan hmai ie... High Sikul rûn kan lawi lai kha ka hriet dawk rum rum el

Pu Darzakhum Songate

@@ ....Tuta Pune a inthoka hung po khom hin,Mumbai hai chu foot ball-ah kan hne el naw ding cheu am ani aw......

Pastor Siesang

@@......Pa Pa Ball in pét ta naw ding mawh? Iem ata Ma Ma Second Hand Bale hai kha foot ball ang in I pét a. Ka hriet fie nuom a nih.

Edlyn Sinate

@@..........Ka ring nék daiin a milo ‘admire’ tu anlo tam ani hi tie maw.... Zantin MT website ka hawng zatin MT Poll a ka hming hi a kai sang pei. It’s really amazing for me............

Nk Irene Amo (Da Oldest Hmar Youth in M’Bai)

@@......In mi tluk naw tawl khawp el maw ka lenruolhai. Mister tlingna dingin maw vote dam in zawng chu, lungsiet in um tawl khawp el mi luck lo ruol. Kei dam kha chu aw, vote ka zawng teu teu le nunghak ruolin an lo zawng el. Mr. SIKPUI RUOI 2007 damss kha chu ‘chiawk’ ti-a MU-in AR a lâk ang el in ka lâk nawl el a ni kha, a hre tuhai vawng in ni kha.

Tv James Lalkhumsang(Mr.Sikpui Ruoi ‘07)

@@....Cool le biek inhawi Miss dingin in dit chun vote zawng a trul kher kher nawh. Kei dûngkai thra zut el le mi inkhaithli zet zawt el ka um hi tie Miss ding chu...

Nk Esther Ramdinthar

@@U Darza kha kan in lawnna ding motor a mi buotsai peka,inhoi takin kan in lawn thei chau ni lovin Mumbai hmun hran hran kan fang kuol thei bawk,kan lawm khop el ie

Tv Alan L Thiek

@@Ni 29 November vengting suokna ding ticket ka lo lak ta-a chu,miss ding kui in buoi hmel em,ticket ku hi la hang cancel lang,kei ku hih miss ding mi thlang inla nel...

Ms Rovi(Ruthi Ni)

@@Tulai Mumbai hmar po po Mr le Miss buoi in, in buoi-a,vote in zawng kuol vela.Keihlak ka behna hro inhmang zong in,Kalina le Kolivery kotthler a hmar in tin ka dap kuol vela.Mr le Miss ka hriet fu’k naw reng reng...ana chu miss chun in mi thlang thei tho aw...

Nk Darlienmawi



CHANCHIN LAWRKHAWM

@@Ei Welfare Chairman Pu Darzakhum Songate Nagpur hmuna Batch Re-union-a hang thrang chu tuva kar Thawleni khan damtakin Nu-le-Nau trangnema pawm nawk thei dingin Mumbai a lo hung tlung nawk tah. Ama hi Indian Revenue Service (IRS) 1992 Batch a nih. MumbaiTuisunsuo(MT) chun Mumbai damtaka a hung tlung nawk hi a lawmpui hle.

@@Sweet sixteen fe pel theilo, Nk Hunlawmum Varte, chawl hmanga Tuithraphai-a fe chu Ningani khan Mumbai a hung tlung nawk tah. Veng tieng chanchin hre nuom tuhai chun ‘appionment’ siemin pan thei zing nieng a tih. Welcome back.Ama hi karthar Ningani tarik 27 Nov 2008 zan hin a sinthawna,Royal Carribean Cruiseline zawmnak dingin Florida,USA pan a tih.

@@Ei Editorial Board Member Pu Lalthakhum Khawbung chun tulai hin a flat rawng mawi tak elin painting a thaw thu mi ringumtak a’nthawkin thu ei lo dawng. Chanchin ei lo dawng dan chun an nu alo WELCOME na dinga rawng hi a naal nia hriet a nih.

@@Ei Freshers’ Meet ding le inzawmin nunghak tamtak chu anlo phur ta hle. Nk. Ruthi Lalsanhim hai inah thrahnem ngaitakin hnam lam an inchûk mup mup zing. Hieng lai zing hin ei nunghak tamtam Surat-ah ‘catering’ in an fe thu ei lo dawng bawk. An hungkir pha chu Chawlni Refreshment an tum ngei ei beisei.

@@Tulai sik-le-sa inthlâk danglam leiin Ms Lalnunthieng le Lalromawi(Ro-i ) bawrsawm takin an um zing. Ms Lalnunthieng hi ‘Drip’ tamtak khai ani ta a, thrat tieng a hung pan pei ei beisei. Chun Ms Ro-i khawm awmnatn leiin Medical Check up thaw zing a nih. Hung tlung ding Thawleni hin Check up thawk ding a ni leiin ei trawngtraina hai-ah lo hre seng ei tiu aw.

@@Saikot nunghak Lalrampar chu tuta kar khan khawsakna thar zawm dingin Mumbai khopui a lo chuongkai.Tuhin Nk Jimry in,Punjabi Veng a an nghat.Tlangval hai bengvar vat thra hleng a tih.

@@Ei ni lai hun sawttak chawl hmanga a um hnungin,Pi MarishaVanhlupui Amo chu karthar thawleni,tarik 25 Nov,2008 hin a sin thawna Royal Carribean Cruiseline zawm nawk dingin Florida,USA a pan a tih.

@@Ei unau Pune a inthawka mi hung kan hai-a bikin tlang val hai chu-Pastor Lalsiesang le Pune Fellowship Chairman Pu Salem L Hmar hai an tlungna ding Pu Luoia in Colaba-a an zu thak hnung-in,Mumbai khawpui la fangin,Marine Drive lai lengin inhawi an ti hle.Chanchin ei hriet zawm pei danin,an khawlai leng hih inhoi an ti luot in,UBS tieng an student chanpui, abiekin nunghak hai phone kuol in khawvar an rawt.An ni hi Pu Darzakhum Songate in an lawnna ding motor changkang fahran a buotsai pek anih.

@@Sally Lalrinmawi,ei hriet thei dan dingin UBS a U Dari naunu,Hotel Managemnt inchuk zova,Four Seasons Hotel,Worli a sin lo thaw zing chu,Kolivery kotthler mi hrut pui dingin Nunthieng PG tuta kar khan a lo hungin sawn lut tah.Kolivery tlangval hai khah truonthra trul hle’ng a tih.



Sunday, November 16, 2008

Mumbai Tuisunsuo 16/11/08 Vol 1 Issue 12

THI NUOM RAWP RAWP

-Christopher Lalrothang

Nikhat chu phalbi dei lai hin pitar pakhat hi a tuhai’n nisa lum awi dingin tuolpuok tieng, sumthrut le fahrel inthrutna hmun kawllai hin ni-engin a khaw hlak tiin an pi duotlai chu ni lum awi dingin an inthrungtir a. A tuhai chu an puon khawng in-âm lei chun an pi chu an maksan zui nghala. Chawmkhat lo chun triusûm a hung inkieng ta, a vairik ni-éng intréng bék bék lovin sumphuk chu a hung khaw ta ngei a. Chu pitar chun nisa zangpuok a thawlai chun ramtin ngaituo’n beidawng deuin damsawt a nuom ta naw thu a ngaituo neu neu a. Chuonga an ngaisiet taluo lai chun ‘thi pawt pawt ka nuom ta ie’ tiin an zawt kuola Chuonglai tak chun a thrungna kawla fahrel intung chu arpui intui zo hlawl chun a bu a’nthawkin a hung vúng thlak malam chun chu fahrel chu a hung khawngthlu pal hlau el a. Chu fahrel tlu chun pitar chu a hung hlap thawi thuok el ni awm a nih. Thi nuom ngawi ngawia inthrung pitarnu tri luot chun, “Nu Vuoi! Hlak puchu ka thi vâng chu tie”, a ti ta dai el a. Thi nuom luota mak el khawm hliem a tuor hman hma’n kawl inlep ang elin thi ala nuom teu teu naw thu chu a saksuok dawt nghal el anih.

Awleh, hi chanchin le inzawma ei I hril le pawtfân nuomtak chu mihriem hi beidawngin ei lungngai hlak luo ngei. Ei hmelhmâng put inang naw ang peiin ei lungril danglamna chun hlim le lawman tamtak a hung piengpui hlak bawk. Chuchu le laihrui inzawm chun harsatna chi dang dang a fepui peia a chang lem chu thi nuom hiel nuomna le ngaituona dâm a hungin irsuok hlak a nih. Ei chin-in ei lien tám ei phurzo tawk seng chu ei liengko chit a harsatna thrulbil nér ding ei nei seng a nih. Mi pangngai naran, thladet hresek mi nilo chun lungngaina tlámpui petek nawk nawka phur ding ei nei seng chu alo a nih. Mi an thiemin an var po leh an beidawngna le an tlámpui phur a rik tiel tiel hlak bawk. Naupang chite ei ni hunlai khan chu ngaituona an thiengin alo thengthaw a ei hlimna le lawman a chin ang bawkin ei lungawi nawna hai khawm kha alo tenau khawp el. Ei hung inthranglien peia pawlsawm ei hung inchûk ve khan chu ngaituona tuker dám hawngna cháng ei hung hrieta. Dawnril ding ei hung nei tran dep dep a. Ei hung inchûk sang peia BA/B.Com/B.Sc dám ei hung inchûk in ei hung zo meu chu khawvel lien lem thlierin beiseina tharin a ni telin a mi fen leng lawp lawpa. Ei beisei le ei du-aisam tak hlak chu hre mumal thei lovin a pungin a zuol tul tul bawk, thli hnawt ang chau tho hnawt pak ti reng reng um theilo. Ani luo ngei maw ei inthrang lien chun ngaituo ding chu a tam reng a nih. Asanchu ei hung puitling hin ei naupang lai huna ei luthluok(Brain) rik dán kha a létthumin a rik lem ta hlak bawk si. Mi puitling narán luthluok hi 1.4 Kg a rik ana chun nuhmei luthluok rik dán lem chu 1.3 Kg nia hriet a nih.Hi thluokbúr hin ei ngaituona po po chu khawl angin a si khawla, a hmang hun peia amin suilet kir tir thei bawk si.

Hi ei luthluok ngaituona le hriet theina hi za-ah sawm khawm ei hmang phâk naw lai hin inti beidawng le phurrik phur inti deu hin a chang chu thi ka nuom pawt pawt ei hei ti thla rawk el hlak chu ana. Chíktakin hang inngaituo inla chu thi ei nuomna hai hi ei nepna ei hriet suokna le mani in nuisanna khawp chau a nih. Sier khingtieng a’nthawka en chun in khaihlum hiel khawpa beidawng khawmin in hri rawi naw ma nim.

‘Nang a phur nekin ka phur chu a rik bík a nih’ inti tawl far rawi mai ei tih. Pitar pahni hi an inpawla pakhat chun ‘ka tuhai’ tiin fena an nei po leh a hril rawp hlaka, a ruolnu nghawk luot chun ‘nang a tuhai rawp rawp’ I hril pei khawp el a hei ti dek dek chu..... A pakhatnu inthawk vakin nang a tuhai te kha a ti pek dawt el chu, thrienthra taka inngai hai chu an in hmu ui ek let der el a nih. Ei phurrik phurhai hi in hrietthiem tuo chu a lova trul de aw....

Asanchu mihriem hi Pathienin ‘Purpose’ neia ami siem ani leiin ei damsan seng hi hriet ngei chu mâkmaw a nih. Mihriemin ei damsan ei hriet ngai naw lei ku hin an nawm thi pawtpawt nuom a ei in sal rawp na hlak.Thil thaw ding nei le piengsan neia tuisik a’nthawka tisa a ami lo inchangtir ani leiin hi thilthaw hi fie taka hriet hi ei tum seng ding a nih. Chu chu ei hriet thei naw khawma ei hriet hma kha chu hriet tuma buon char char tum ding hi a nih. Chu lei chun tiemtuhai popo ei piengsan hi hriet chieng ngeia, ei thaw ding le ei umna hmun ding hi hriet chieng tum ngei ding ei nih. Ei piengsan ei hriet na hlawl ani chun ei thaw thei tawk seng thaima taka le tak inning taka thaw hin ei ei piengsan hrietna kawitan ni mai tih.


RA TAM NAWK ZUOL DING A SUK THIENG EI NIH

-L. Hmingsang Joute

Sangkhat zakuo le sawm(1910) in Senvon khuo ah chanchintha a hung lut a,chu chanchintha chun eini hnam chawm tu hrietfuk ding nilo hai midawmsang tu in sappui nun ieng in, kawr le vailai achinbik a lien bik um lo khawp hiela a mi dawm sang el hi chanchintha ei dawng za ah zain eipawm lei chau ni in ka hreita. Ei hla phuok thiem hai in “ Ring tlak la Bel tlak Pathien i lo nih” an lo ti hi indik hle’n ka hriet. Chanchin tha ei lo hmufuk el hi chu lawm a va um cher cher de aw. Pathien kuom ah lawmthu hril rawp el ei tiu. Mihriem inkhidan in kristien 100% ei nia, pathien inkhidan ah za ah kristiena ei ni dim hriet an ta nawh. Ei thu pui ah hit eiti, ei changthlang a bul tieng ei en chun, “ Ka zawmpui kan ra insuo naw phawt chu a pei hlak”. Chu umzie chu Chanchintha zar a ringtu Kristien taphawt hai chu ra insuo ngei ding ei nih ti ania, ei thupui ei en chun ra insuo ringawt a hminga Krietien ni ringawt kha a ti an naw-a, chanchintha ringa Sandamna changta phawt hai chu “ RA TAM NAWKAZUOL DINGA SUKTHIENG EI NIH” ati top el a nih. Ra tamnawkzuol dinga sukthieng ei nih ati hi, RA ati tak hi thei hai a anga in khaiferfur ding anga ra insuo dinga ngaitu khawm nimei a tih. Amiruokchu Kristien, Krista hnung zuitu indiktak ei nita si chun, ei ra ding chu Indikna, Ringumna, taimakna, Bible tiem, Thilpek le Tawngtai tai makna, hienghai hi a nih. Heinghai hi ei ni a , akawptlat chun ei sinthawna, ei school ,college kaina a ei ruol ringtu le ringnawtu han an hmupha chun Kristien ei nina a inthawk in ei Pa van ami chawimawi tang an tih. Hienganga Kristien hringnun kalpui hi ei Pathien it dan ana, hnuoi akhawm Pathien malsawmna dawng pei an tih. Kristien hringnun indiktak phursuoka ra tamtak insuotu niseng dingin a thu tiemtu popo ta dingin Lalpa’n malsawm raw seh.


CHANCHIN LAWRKHAWM

@@Pu Lalhimlien Vanso,Acoustic Designing, Guwahati-ah sinthaw chu mimal trul na leiin Mumbai-ah a hung inzin. A kan nuom le a hmu nuomhai chun Pu Darthangluoi a in Colaba-ah a pan thei zing anih. Karthar Nilaini khin Guwahati tieng kir nawk a tih.

@@Chuong ang bawk chun Pu Lalneilien Khawbung khawm mimal trulna le inzawmin Pune a’nthawkin Mumbai-ah a hung inzin. Vawi zantieng Pune tieng bawk kirnawk nghal a tih.

@@Ei Welfare Chairman Pu Darzakhum Songate chun Sony Bravia thar hlawk, kar hmasaka Jacob Shakumin Mumbai Hmarnau lai TV lien taka insalpui neka lien lem alo inchawk ve thruoi tah. MT chun an TV thar nei hi a lawm pui hle a Tuisunsuo cho inthuk sapna dinga chanchin lawrkhawmna hmangruo trangkai tak ani ngei a beisei.

@@Hung tung ding Chawlni nawk Tarik 23th November, 2008 khin unau Pune Hmar Christian Fellowship Pune hai chun an mi hung kan ding a nih. Chu le inzawm chun mitinin karnawk a inkhawm seng dingin ei in fiel a nih.

@@Nikhat lai SBI Probationary Officer (PO) Examination, tling thar hlawk Nk Lalthazam chu tuta kar liem ta khan a sinthar zawm dingin Mumbai alo hung tah. Tu hin an in Goregaona-ah tawite a chawl hnungin Pune tieng Probation dingin fe nawk nghal a ti. MT chun a sin hmu thar hi a lawmpui hle.

@@Hyderabad nunghak Judy Khawbung chu thlahni sung Mumbai-a training dingin tuhin Mumbai- a a cham mek. Ama hi Kaya Skin Clinic, Andheri hmun-a tu hin training a nei mek. Ama ruol hin Nk. Darlienmawi le Nk Hmangaizuol hai khawm an training ve zing.


TAWNGBAU LAKKHAWM

@@...Damdawi mum lien pa a hung zet khan chu,ka natna po po khom sikthlak ang hlol-in ka dam vong vong nghal el..ka ngei khop el hi damdawi hih.

Nk Monica Lalneivar

@@...family member kan tamtak bawka,vote hi family wise charin judge ei tiu..hi char Mister ka tling thei dan ding option anih

Tv Carlos Lienlal(PG Warden-Boys Wing)

@@....Vote thlak nuom naw hai khom khah a ru’k bekin lo thlak ro..James a number-a khan chu thon naw hram ro...

Tv John K Dulian

@@...Mr&Miss MHWA 2008 vote na number khah 09819777241

-Election Commissioner (MHWA)

@@..Miss ding chu buoi buoi ngai lova, ei ni “Ka sangte buongte aw tawite” a starring ei um zinga....

Nk Marilyn Joute (Just Released)





Tuesday, November 11, 2008

Mumbai Tuisunsuo 09/11/08 Vol 1 Issue 11

H No.201, Sterling Apartments. Church Lane, Kalina, Santacruz(E), Mumbai-98

Part-III

-Darsiemlien Ruolngul


Mumbaiah eini mi khangzat kan hang um khan sung le kuo, ruol le pai hai mi hung sir/kan dinga Mumbaia hung le Hospital thalema in enkol dinga hung pan khom an inkat ve nuk el tah a. A mi hung kan an um zatin Mumbaia an hmu nuom bik deu hieng, Gateway of India, Marine Drive, Hanging Garden, Bandra Hill-a Mount Mary chapel, Juhu Beach, Film City, Vihar/Pawai Lake etc etc fang pui an ngai hlak a, en ta hnung kha en non en non chang a tam a, a karchang chu nghok khom a um thei hiel hlak. Gateway of Indiaa fe lem chun Cruise a intawl ngei kha an hang nuom nawk a, luinhai nengin ei chuong ei chuong el hlak a nih.

Hienga mi hung sir naran hai bakah student, college-a admission hung zong khom an hung um pei a. A hung hmasa pawl ka la hriet thei hai chu Pu Lala Khobung nauhai Anne Zohmingsang le Arlene, Pu S.R.Zama (L) naunu Khawli,Pu Sydney naunu Grace Jire le Dr.Kim sangpa Lallungawi hai kha an nih a, ka hriethmai khom an lo um el dim chu. Anni hai hi Wilson College-a kai an ni tawl. Hienghai bak a hin Nk.Sarah Sangi Amo, Goa-a Hotel Management inchuklai, Industrial trainingin Mumbaih a hung deu zing hlak a, a hnung devah Tv. Mesak Infimate, Chenaia Hotel Management inchuk khom Industrial Trainingin iemani chen a hung um bok.

Hieng ang hin tlawm tlawmin ei hung pung peia chu a kar chang changa bufak tlangna neia kan inpawl khawm bak chu Hmar hminga inkhawmna amanih Association vel hang indin khop kan la ni nawh. Pu David Sinate kha Mizo Inkhawmah a thuoitu pawl a ni lei khan ama hang trawiawm malamin kan hang inkhawm ve hlak a.Kum khat vel lem kha chu kei khom regu takin ka’n khawm chuong nawh a. A kum hnina a inthok khan chu ieng ienga’m ani an mi thlang ve lei khan regu deuva inkhawm lo thei a ni ta nawh a.Khang lai khan chu Mizo (Lusei) tieng khom an la tam bik naw khop el,inkhawm kha a tlangpuiin mi 20 kan tlingnaw chang a tam.Damdawiin pana hunghai an hung inkhawm ve chang khan mi 20-30 kan tling chang chu um hlak a tih.Khang a ni lei khan Mizo Welfare khom la um lovin Bombay Mizo Inkhawm (BMI) khan a mi khaikhawm vong hlak. Kan tlawm vieu a chu activities kha kan hau thei ve angreng a. Krismas carol dam nei hlakin, 1997 Krismas lem khan chu Mumbaia Kristien po po inkopa Chowpatty Ground, Marine Drive a Advent Chrismas an hmangna,Sheriff of Mumbai, milien le mi inlar dang tamtak an thang na, mi singkhat chuong lai an fekhawmnaa hlasak ding khan Mizo Choir an mi hung fiel tlat leiin Mizo hla kan va sak ve a, an ngai nuomin an mi lawm ve hlein kan hriet.Thil ho ve deu pakhat hang zepsa mei mei in la. Mizoram mihai hi hla tienga insang le solfa khom thiem deu vong dinga ei ngai hlak kha, hieng hun laia Mumbaia hung umhai kha chu solfa tieng an lo chau khop el a, Pu David Sinate, kei le Rengi (kannu) kha a thiem pawl kan ni ela, kan thaw nasa ve hle hlak a nih.Kumtinin Annual Meet le Picnic kan organized hlak bok a, tuta ei Welfare Chairman Pu Darzakhumin programme dang dang nei phaa Bus a tum hlak ang deu hin kei khom hienga picnic chang hin Bus ka tum ve hlak a, Pu Darza in a thaw hai le tekhi tlak lem chu a ni teu teu nawh.

Mumbaia um chie kha tam naw inla khom ei ram tienga inthoka Mumbaia Cancer Hospital tia ei hriet lar, King Edward Memorial Hospital (KEM Hospital) hung pan an tam lei khan a hminga thuoitu lo ni vehai tading chun sawl a um ve hle a nih. A kar chun damnaw innghatna ding hrelo, an tlungna ding zong pui ngai dam, mithi ruong buoipui dinga zan dar 1 vela suok dam, Airport tieng a ruong book ti vel le kha a um zeu zeu hlak leiin inlusu ber ber puma office-a sinthaw a trul chang a um hlak. Voikhat lem chu cancer natna nei, Mumbaia in check-up dinga Aizawla inthoka hung chu khawlai lenga suok, a tlungnaa hung kir talovin a’nhmang dai el a, kar khat chuong lai hmu zo a ni ta naw lei khan a zong dingin nikhat chu kan inthok suok a. Khalai hun a khan mobile phone nei pathum kan uma. ( Pu Lalrinawma IRS, Nk.Vanlalsiami (VLI) le kei kan nih) Group khatah mi 5 vel senga insiemin, group 3 in kan inthe a, inhrietpaw zung zung thei na ding khan mobile phone neituhai po khan group leader ah kan thang pei a, Mumbai kawm kar, lam sira kutdawhai umkhawmna, railway station, hospital le hmun dang dang kan hang zong chu a buoithlakin sawl a um nuom ngei el. Vaihai fel dan hi a danglam ve a, hmun tam takah ‘in mi zongpa chu ning a tih chulai khalai chun a um’ tia mi lo hriltu kha an um deu zing ela, hang ngaiven naw chi hlak ni lo, an mi khikhmuna tieng tieng chun kan tlan pei a, ‘wild goose chase’ an ti ang deuvin hmu tak tak chu um chuong si lo, a buoithlak ie! Kha pa kha hmu nawk um ta lovin a bo song el chu an tah a, a zienaw ngei el. A sunghai khom lungsiet an um, thaw ngaina a um ta bok si nawh. Kong danga ka ngaituo chun Mumbaia ka um laia khang ang experience ka lo neihai kha Delhi tieng Welfare thuoitu ka ni ve hnungah thangkai pui hlein ka hriet a, ka’n sir naw khop el. Khawpuia umhai hi fimkhur ei tiu. Thuoituhai khoma fimkhur a tulzie hril zing zing hlak ding a nih, tuoksuol tuok pal chun a buoithlak em hlak leiin.

.......Sunzawm pei ding..........



AN DINTU LE AN DINSAN HRIET A PAWIMAW

(Heb 11: 13-16 & 2 Korinth 5:1-3)

-L. Hmingsang Joute

Date 11/08/08 ni khan Mumbai ka hung chuongkai nawk hlau el a. Date 6/09/08 a vengtieng kirnawk dingin ka naupa Joseph .L.Joute in train tiket ami lak pek a.La hangkir met ka tih ‘VENGTIENG’ ti tak hi ka peingna khuo le tui umna a ni leikhawm ani chuong naw a , ka ngailai tak a um lei a nih. Ka ngai hai Mumbai phaizawl lai in umbawksi trawngthiem an tak hle. Mumbai ahin nisawmhni pasari (27 days) ka cham a, ka cham sunga ka thil hmu la tuok nadam ka damsungnia inchuktlak nia ka hriet date 17/08/08 sun biekin thar hawnga ka thang. Dt 24/08/08 sun PA system thar hawngna ah ka thang. Dt 31/08/08 sun Mumbai Tuisungsuo weekly news hawngna ah ka thangbawk. Vangnei kan ti hle, hieng popo hi Pathien zar chau ani ti ka hriet in Pathien kuomah lawmthu ka hril mol mol a nih.

Awleh, Hmar kristien Fellowship a pieng hi lawm um ka ti khawp el a. Pathien thang le in din ngei ka ring bawk a. Hmasawn pei ka beisei. Kohran /fellowship ti hi a neitu, an dintu um a nih a. Ei thupui le ei chang thlang ei en chun Pathien ram, Kohran hi Isu Kraista a ma Taksa le thisen ngei a an din a nih.Chu leiin Kohran ngirna khan a ki a lung pawimo tak ding chu Isu Krista a ni ngei ngei ding a nih. Kohran sounga an rawng bawl dan a chun member hai mawphur na ding a nih. A neitu pa dit dan le a thatidan en le hriet ding a, a ma rawn tlat a, a that dan ti a thuoi kha member ta phawt in ei thiltum ni tlat raw seh. Pathien thlarau thangna tlak a thuoitu hai khawm ei in buotsai a pawmawh. Korhan/ fellowship a fepui ding le atlo ding chun an dintupa ei izuipa ahniekhnung ei zui ding a maksan a anungchang tlawmna nun kha a bul tanna ni mawl ro seh. Chu hriet ding chun Pathien apawimaw anih. Chu ni lo chun mihriem hrietna le thiemna ringawt chun Kohran tlo thei naw nih.Chun Isu Krista Kohran a hung indin nasan chu mi popo thlarau le taksa damna ding ania, chun athi nasan le a thonawkna chanchintha lawm um bek bek, chu la hre lo hai hril chu Kohran hai mawphurna anih.

Chu hril ding chun nang le kei fe suoka hril chu ei thei dal thei, amiruok chu iem ei thaw theia? Tawngtai le thil pek ah rawng ei bawl theia, hrilthiemtu ding Missionary tir suok chu nang le kei ei mawphurna anih ti hre in Isu Krista dit dan ang taka kohran phurtu ni seng dingin a thu Lalpa’n malsawm raw seh.




CHANCHIN LAWRKHAWM

**David L Sinate,EXIM BANK a General Manager sin thaw lai mek,a sin thawna le inzawma Sydney, Australia a conference a zu thrang chu Pathienni masak November 2 ,2008 khan damtakin Mumbai a hung tlung nawk tah.

**Mumbai nunghak hlun Linda Singthangpui, chuong chen Mumbai mi-le-sa lo ni-in le sam chei tienga ei suong tawlawi tak chu tuta kar ningani tarik 6th, November 2008 khan,beiseina thar,khawsakna thar le nun thar pakai dingin Delhi tieng a mi lo liem san tah.

**Irene Amo khom an college St Xavier’s College huoinawtna hnuoia Education Tour-a Rajasthan hmun tum tum sir-a fe chu tuta kar zirtawpni tarik 7th November 2008 khan Kolivery kotthler hrut nawk thei dingin damtakin Mumbai a hung chuong kai nawk tah.Tour report ngai nuom hai chun pan thei zing anih.

**Welfare Secy Stephan C Hmar khom-in Diwali huntha, malsawmna-a inchang tirin,Sony Erricson hi-end mobile phone thil pekin a lo dawng.MT chun a Editorial Board Member ni lai zing bawk chu a lawm pui em em ba’ka,Tuisunsuo cho inthuk-sap-na dinga hmang thrangkai a ni ngei a beisei.

**MT Editorial Board Member ni lai mek le Mr Mumbai 2008 contestant ni zing bawk Jacob Lalmalsawm Shakum chu,TV thar,Mumbai hmar nauhai lai-a a lien taka insa’l chu a lo nei tah.Chanchin ei dawng zawm pei dan hin pathienni zan,tarik 2nd, 2008 khan Powai a lawmna siem nghal-in,Kolivery-a Lanu thrahnem tak hrut phei-in, a lawmanna-ah an thrang.

**Ei unauhai Roslyn Singsuon le Lanunthieng(PG Warden) hai chu tuta kar sungkhaw natna leiin bawrsawm takin an khawsa ti ei lo hriet.An hung damfel theina dingin tongtaina-ah hrie zawm ei tiu.

**Ei Welfare chairman Pu Darzakhum Songate khawm tuva kar chu a in, nal le mawi fahrana chei bawl tum in a renovate mup mup.

**Inrringni zan tarik 8th November, 2008 khan Elsie birthday chu Kel sung,makpa bul meu Lalrothang-in suong in a lawmna Colaba-a siem anih.Hi taka hin laina le ruothra tamtak fe khomin,birthday ruoi an kil tlang.

TAWNGBAU LAKKHAWM

@@..Sports ni-a nu kha chu a puitling taluo,ka phu naw top..a number khom ka nei..ana chu ka la call le.....
Tv Jacob Shakum

@@..Interviewna’n hun a bo zova,sin thaw na ding hun um ta lova...ei sin thaw seng hih ngaine’p lovin ei calling-ah ngai in la ka nuom.....
Pu Samuel Songate

@@Nunghak nal deu,meltha le foreign return tharhlawk in leng nuom chun, mi hung leng thei in ti.Ana chu zan sawt hnunga in leng chu kan zuom nawh
Nk Joy Rebecca (Ex Miss Dubai)


Monday, November 3, 2008

MumbaiTuisunsuo Vol 1 Issue 2 le 3 a article insuo hai

KA HMANGAIHAI

John K. Dulian

Ka hmangai hmasatak chu, naupang kum 12 ka ni lai kan hmupui a. Naupangte’n, a ditzawng le tha a ti zawng a hmua, inzak leia a ving tut ang hin, kei khawm kan zak hle a. Sienkhawm, ka ditna a nasat em leiin kan zakna chu thup thei ruol an naw a, a velin ka vel ta ngat ngat lem a. Thla tam khawm an vawi hma’n amanu le chun inhmangaina thu kan puong thei ta a nih.

Amanu chu ka hmangai hmasatak a ni a, ka ruol thatak a ni bawk. Kan pahnihin kan innui tlang hlaka, kan tap dun bawk hlak a. Thiltha tamtak, nundan mawi dam, hmangaina indiktak chanchin dam, inchat lovin a min chuktir a. A hmangaina tawngbauhai chun a mi hne a, vawisunni chen hin, ka lungrila dar ri ang hin a lan ri vang vangzing hlak a nih. Kum hni sung zet hmangaina lawnga, tu dang ngai lova kan intawl den den lai chun, tun a tulna leiin ka maksan a hung tul ta a. Chu thu chu, ka hmangai huphur takin ka hei hril a. Ama chun tuorthiem takin, ‘Nasatakin hung inchuk la, I hlawtlingna parmawi senlai nau ang hlimtein ei pahni hin ei la chen ding an naw’m tiin a mi hnem a. Chu tawngbau chun a mi thawidam a; phurtak le nasataka thiemna inchuk ding chun ka hmangai chu, intawng nawk ngei beisei zingin ka maksan ta a nih.

Kumthum sungzet, khawvel lamthuoma thiemnahai zawnga kan vai hnungin, vangneitlak takin ka hmangai chu kan hmupui nawk a. Tuzet hin chu, kei khawm, matric pass zo hlim kani veta bawk leiin, inringzona tlawm ka nei ve ta a. Chu-el-bakah, tuzet hin chu, ka hmangai khawm chu a lo inthleng danglam ta khawp el! A sakhmel a lo tha zuol ta a. Kum sawttak kan inhmu naw sunga hunhai khan a lo sukhmeltha zuol amani ka ti hiel a. Kan inhmu naw sung khan, lep ler takin lengdang ka saikuol ti hrezing sienkhawm, inhawng takin a mi lo pawm nawk a.

Ka hmangai le chun siet le that niha’n an mi the thei naw a; hruol hertlawp angin kan in kawpzing a, dawntu ringum tak angin a mi dawn a, a mi hnemzing hlak a nih. College ka hung kai a, a hmangaina tiemsenglo ka chunga a sur a sur hlakhai kha ka phu nawzie ka hung hrietzuol pei a. Kei ka felzo naw leia thil tamtak ka thawsuolhai kha ama ka lo intum hlak a; sienkhawm a mi hmangaina a tawp chuong naw a, a zuol ting lem hlak a. Ruol thalohai kawla I mi thuoi tia kan tum lai chun, innem deiin “Mi hi an thatnawna’n inkhi naw la. Ieng anga misuol khawm piengpui thatna an nei seng a. Chu chu thatna chu hmu lem ding a nih’ ti’n a mi hril a. Ka hlawsamna dam ama lei a ni tia kan tum changin, hlawsam lang khawm ka hlawsamna a’nthawka kan chuka, kan siemtha chun khawvel a mi vangnei tak ka ni dingzie a mi hril hlak a. Ei kohran inthuoi danhai le ei pathien ring danhai a, zawna ka hung hau a, ei thuoituhai khawm ieng an ni bik naw tia ka chier-in-thluok laiin, ringna hi mimal le pathien inkar ana, mi dang en a tul nawzie a mi hril a. Inchukna kawnga khawm, thabo hun le peinaw chang a hung umin, mi dang ta ding nilo a, kei ka ta ding lieu lieuva inchuk ka nizie a mi hril hlak. Lekha ziektu ropui tak tak hai lekha ziek, vawisun ni chena ka nun rama thu hril mawl mawltu hai lekhaziek hai dam a min tiemtir hlak a. Chu el chu nilovin, thilmawi hmusuoka um, nitin a thil hrilsuoktu (Arts), drama umzie nei tak tak dam, movies le rimawihai ngaisang dan a min chuktir bawk.

Kei, ka nina tak tak inhmu suokna dinga mi thangpuitu ka zuk maksan ding a ka chunga lungaina piktak hung um chu a ni ding reng a nih. Ana chu ka hmangai chun tuorthiem tho a tih—thiltha tamtak, hlawtling dan min chuktirtu le chu neka pawimaw lem hlawsamna a khawm tuorthiem dan min chuktirtu chun, inthena mei mei chu a tuor thiem naw ngaina um lo va!

A danglam thrai thrai khawp el, ka hmangai thar le a pahnina chu! A hmasanu nek khan a naupang lem a, that dan a hran hlawk a nei bik ve nawk a nih. Keia inthawkin phut tamtak a nei a, sien khawm a tlawnin an luong raltir ngai nawh. Inruolsiekna lampui a a tawp chen tlan dingin a mi nawr lui a. Chun, ka tlan zo tanaw hlawl phat a mi hnemin a min chawl hadamtir hlak. Ka khata ngir dingin huoisenna a mi pek laizingin, ngirna hmun detnaw a tiumzie a mi hril zing bawk. Ka theitawpa ka thaw a ni phawt chun, hlawsam lang khawm inzak lo dingin a mi hril a; “Hlawtlingna nek hmanin tumna lungril neia theitawp suo a pawimaw a nih” a ti hlak. Ruoltha le mi ngainatu, ka theinghil ngailo ding tamtak a mi siempek hlak.

Sienkhawm, thil reng reng a tawp hlak angin, ka thiltha hmu khawm hi, a hung tawp a tul ve nawk ta a. kum hni hnunga ka hmangai chu ka maksan nawk a tul ta a.

Ieng po khawm lo ni sien, ka hmangaihai, mangtha ro! Delhi, Mangtha! (Ka hmangai pakhatna). Chandigarh, Mangtha!(ka hmangai pahnina). Mihriem, hlawtling le puitlingah in misiem hih. Ka lawm cheu!!

john(dot)dulian(at)gmail(dot)com

MumbaiTuisunsuo Vol 1 Issue 2


PHAIPHIN CHUNGA ZALPA MAWL KHA!!!

Stephan C. Hmar

May thla tawp tieng an ta a. Monsoon thli chun, sumtuipai tamtak el chu, Arabia tuipui chunga inthawkin India khawmuol tieng a hung len phei duol duol ta a. Kalina a cheng mihriemhai chu, an hmabak el a fur ruotui nasatakin, arpuiin a tui a awp de tlat anga, a hung awp de ve ding lei chun an chi-in-ai hle a. Ruopui hung inthawk mek chu, a iemani zawng bek a tukdawl dan ding ngaituoin an insing sa nuoi nuoi a.

Hi lei hi anih, Kalina Masjid ep taka lampui khawm chu, zan dang nek taka a lun nasan chu. Mihriem le motor inlawn vel hai chun, “Siemthat thei thei” “Sengkhawl thei thei” ti ni awm fahranin bungruo le chakkhai thilhai lakhawlin, a suk-a-tungin an in lawn hum hum zing a. Thawmri khawm a nasa hle a, nadar a deng bu vang vang el a nih.

Masjid Gate kawlah chun phaiphin siebum in a um a. BMC ha’n lampui siemthatna dinga an sungkhawm ni awm tak a nih. Chu phaiphin chunga chun, pa pakhat hi, a khup zawnga zalin a lo in bur bur zing a. Hei en chun, a sam le a bek hmulhai chu a sei hle a. Chun, zakuo a hak naw a. puon, a var le a hringa intiel hi a bi a. Chu puon chu a neisun ni awm tak a nih. Masjid, pangal ha’n an Allah biekna dinga tiena Mughal hai inbawl dan entawna, sailungvar mantam chia mawi taka an bawl kawl ela, mihriem tawp deu zal tlat el chu a mak khawp el. Chu el bakah, Fur ral do dinga inpuocha mitam tak a suk-a-tunga lawn hai kara imu inhnik taka pathling lo in bur bur tlat khawm chu engto hlaw hle awm tak a na. Sienkhawm, tukhawmin amapa chu en na hun an nei naw a: ama khawm chun a hung engto phak bawk nawh.

Zingkhuo a hung var a, chu mipa chu inhma takin a thova, phaiphin chunga chun an thung a. Sakhmel nguina reng reng kawp lovin, lampuia inlawn hai chu a lo thlirzing a. Nghawk deu ni awm tak hin, a mit a laksawna van tieng a hei thlir nawk a. Hlimna thuruk inthup, titna, duamna, hmasielna leia hringmi’n a hmuzo ngailo chu hmu ni awm tak hin, lungawitak hin an nui nawk huo huova. Vawikhat nisa inher chun, a tlang ela Hotel hma a chun a zu ngir a. To tawk tawkin mihai bufak chu a zu en a. Fak ding ama an hung pek hma khat chu, lungawi takin a lo nghak zing a.


Chuong hun lai chun Kalina ah ka nuhmei leh kan um ve a. Kalina Masjid kawl el lai chun, arbawm tiet chau in kan hluo a. Harsatna le taksa bawrsawmna haiin sumpui angin a mi bel a. Tuor thiem harsa ti ngawtin sunni zan hunhai kan tawi a ni deu tak hlak. Midanghai ang thovin ruosur ding khawm chu ka huphur ve a. Ka huphur dan chu a chi a danga, ruosur hin ka natna a suk zuol hlak leia huphur ka ni tak.

Phaiphin chunga zalpa hi, midang ha’n engto phak naw hai sien khawm ka lungrila lien tak hmun a chang a. Vawi tamtak chu, ama hmu dingin kan thawk suok hlak a. ka lungril intar tak chu an thawl huoi hlak in ka hriet hlak. Vawikhat khawm kan biek pui naw a, a hming khawm ka hriet naw a, khawlai mi am anih ti khawm ka hriet bawk nawh. Sienkhawm, nitin hin ka ngaina a zuol hlak a; thil nasatak a min chuktirin ka hriet a nih.

June thla a hung ni a, ring ang reng in ruopui van awn a hung inthawk ta a. Mihriemhai chu hu inlau in an tlan dar suo suova. Ka ruolpa ruok chu, dawr tuola inthungin, ruosur chu innui sur hin a lo thlir zing a.

rengkai1road(at)yahoo(dot)co(dot)in

MumbaiTuisunsuo Vol 1 Issue 2


“Jack, ka chawl hadam nuom an tah…..”

Jacob Shakum

Matric, Churachandpur-a inthawka ka zovin, sum le pai nei le nei inkara, ka u Rebecca Lalzarkim in Shillonga inchuk zawm ding in a mi ti tlat a. Chuonglai chun private sikula zirtirtu sin thaw in kan insung hi a enkawl hlak . Pathien ringsanin Shillong tieng, 1994 khan PU(sc) thaw dingin ka lo fe thla a, kan chukna chu sunzawm peiin kum 1998 khan kan sungin kan in pem thla ta a. Ka u chun zirtirtu sin bawk chu Shillong a chun a thaw zom nawk nghal ta a. Kei el chau nilovin, ka sang, Timothy Shakum le kan upatak Ruthy Thanglienkhawl hai khawm chu chawm sa in sin chu a thaw zom ran a. Ka sang chun sorkar sin chu 2003 khan a lo hmu ve ta a. Chu zo leh ka u Ruthy khawm chun Msc a zo in Mizoram a sin a hung hmu ve ta a. Kei ruok chu PhD la thaw rawh a mi ti leiin kum hni chu PhD ka la thaw a. Nisienlakhawm, hun lo takin July 29, 2005 chun muol a mi lo liem san tak leiin ka PhD khawm chu ka sunzawm thei ta lo in ka lo chawl san a hung trul ta anih.

Ka u le hin ruol in pawl taka in pawl kan ni a. Nunghak leng ka hung hun chen khawm khan a mi leng pui hlak a nih. Harsatna ka nei hai reng reng hi ama kawl a hin kan tlun hmasatakzie hlak a. Ama khawm hin Tv a hung lengtu hai reng reng hi ka ngai dan hi a lak phawt hlak a nih. An hnik fak ding a nei khawm a ka fak ve naw chun inhawi ti ngai lo a ni a. A mi hmangaizie chu hril hin a phak naw a ni deu tak a nih. Nu in nau a duo tang char hin mi duot in, ka sawl ding khawm hi a phal ngai nawh. Sin ka nei hma khat chu pasal khawm nei tum lo a nih.

Chuonga sinthaw puma a mi chawm lai zing chu hieng hin a ti hlak a, “Jack, ka chawl hadam nuom an tah. Sin det deu hung nei ta la chu I kawla um ka ta, thaw trul trul thaw pek ka ti che a…” a ti hlak a. Khang laia a trawngbau kha ka na a hin a cham zing hlak a. A trongbau chu suk puitling pek khawm chu ka tum hle a. Nisienlakhawm, Pathien remruot dan le mihriem remruot dan hi a lo in ang naw khawp el a, hrietthiem hi a harsa in pawm an tak hle a nih. Laklaw deuin Pathien in chung tieng a mi lo thuoi pek el ta a. A tuor hi an tak em em el a nih. Ka hmangaitak in a mi hang maksan hnung hin chu ka khawvel hmang hi an thim mup a, mumal khawm ka hriet tha naw a nih. Tuchen khawm hin pawm harsa ka la ti a, la hmu nawk ding hin kan ring hlak leiin milai dam hin ka la en kai vel hlak.

Ka u in muol a mi liem san hnung sawt naw te a chun Pathien zar in sin chu ka hung hmu ve ta a. Nisienlakhawm lawm a kim thei tak tak ta nawh. A trawngbau kha ka hriet zing hlak a. La dam nisien chu lawmna a famkim el ding hi ana. Sienkhawm Pathien remruot a lo ni naw leiin chungtieng, angel veng khawpui ah a mi lo chawl hadam san lem an tah. Aw, ka va ngai ngei che de aw ka u dittak!

jshakum(at)yahoo(dot)co(dot)in


MumbaiTuisunsuo Vol 1 Issue 3


Sunday, November 2, 2008

Mumbai Tuisunsuo 02/11/08 Vol 1 Issue 10

EI KHUOLZINNA RAM ANIH

(Heb 11: 13-16 & 2 Korinth 5:1-3)

-L .Hmingsang Joute

Mang khawma ka la mang ngailo min an hril huoi huoi Mumbai khawpui chu July’07-Oct’07 sung khan Pathien le kan nau hai zarin kan hung chuong kai ve hlau ela, ka mang ka ti ding hlak chun a tak ani si, Pathien thilsiem ropuizie le a thilthawthei zie nasatakin amin hmu tira, lawm um ka ti hle. Radio a ei lo ngaithlak hlak hai le TV a mitinkhap khawm phallo a inhnik taka eilo en hai tuonna ram kan nupa ngeia kan hang hmu el chu ropui kan ti ngei. Chuonga inhawi titaka kan um lai chun October’07 thla tawp a hung tlung chun fe san atul tat lat el, asan chu khuolzin el kan nilei in, Kan in le lo um na Manipur pan atul tlat anih.

Vawisuna Mumbai khawpuia tuon rel mek nunghak,tlangval, nu le pa khawvel ramtaka ding khawm in hi lai hmuna hin atam lemchu mikhuol mi inhluo a um ei nia, ei um dan le ei nungchangin azir naw chun iengtik lai khawma hnawtsuok thei eini ti hrezing ei tiu aw! Ei chang dan le ei tawngkam hai hi mi hai ngainat nizing thei dingin ei nundan fimkhur ei tiu, asan chu Mumbai a hin mikhuol ei ni tlat si. Sawl taka asun azana sum le pai ei hmu suok hai hi ahmangdan thiem ei tiu aw.

Kristien za ah za ei ni ta bawka hun awl le chaw lei nei ani phawt chun Kohran Inkhawm prokram hai hrim hrim hi ngaipawi maw ngei ngei ding anih. Pathien hnei le beltu I nawhhai tukhawm an sir an um ngai nawa, Ama kotu le beltu niseng dingin ei infiel anih.Ei Bible ei en chun nang le kei hi Kum 70/80 bak hun pek ei nawh, chu umzie chu ei hringna hi ei kut a um an nawh tina anih. Hiengang hi ei hringnun um dan ani chun ieng ngirhmun a um am ni tang ei ta? Nang le kei hi khawvel ahin Mikhuol el ei nih.An leh khawvel a inthawk in thlarau khawvel fe ding ni tala Isu Krista’n hmun abuotsei Vanram a chun inlawi ngei iti? In ngaituo seng ei tiu. Pathien thu chau hi chatuona um ding anih, thil dan popo chu khawvel bo ruola bo voawng ding an nih. Hi Pathien thu taka ei chieng naw chun khawvel ah Mikhuol ni bawk,Thlarau khawvel a mikhuol ni bawk ei ni chun ei pamhmai hle ding anih. Thlarau khawvel ah ei inlawi na ding Patheinkuom anih ti ei hriet chiengphawt chun Mumbai ah mikhuol ni khawm inhawi tho atih.Khawvel hi ei inzinna ram anih ti hre tlat a chungtieng Pathien kona san lawm man hmu ngei dinga tiemchin tieng pana ei fe pei theina dingin a thu Lalpa’n malsawm raw seh.


Krista-ah hmunkhat, Kohran-ah hmun Za...?

-Robert Lalmalsawm Sungte

Kristien Kum 100na: 2010 ei ti hin ei lunginruol senga; amiruokchu tarik — February 10, 13, 20 le May 7 — ah ruok hin chu ngaidan an ang naw seng el thei.Kum 2010 hin Manipura Hmar hai in Krista chanchintha, Senvon, a ei dawng kum zabi hunser ei choungkai ding an ta a, chu hun chu kohran el khelah hnam awrganaizeson hai khom in an lo thlir thup chu a nih.

Hmar Christian Leaders Forum (HCLF) chun theitawp in kohran popo lungruoltaka ni le thla in ang a hmangpui tum in hma a lak mek a. Chu lai zing chun thangthar-thalai Hmar Students’ Association (HSA) khom in kohran popo in a ni le thla in ang thlapa an hmang thei hram na dingin t’in hma an lak tum ve bawka. Kum 2007, 51st General Asembili, Vairengte a thu an pasi chu: Kohran a mal a hmang tu/hmangtum hai chu “a tul chun boycott” ding ti a nih.

Hienga HSA rau in “kohran kuong” a nawr el tak hi mi tamtak ngaidan a ni naw ding a ni ti chu a chieng hle. ‘Hmars’ SMS a khom mi tamtak chun HSA hmalakna tha an ti em em lai zingin “boycott” chen an inhuom thu chu an lawmnaw thu an suklang ta a nih.Kohran le hnam awrganaizeson hin ramri an nei am an nei nawh? ti chu kum tamtak Hmar hai chun ei la chei dingin an lang. Hnam pawl am, kohran ei ngaisang lem? ti dam ei la suizui pei ding zie a sukchieng hle. Tlang hrieta ei thuoitu hai polisi le thuthluktna hai nasa taka SMS, TV le radio haiah zalentaka ei hril thei a, thuoitu hai khoma an polisi le thurel an siemrem thei pha chun ei sawsaiti hi changkangna rieu ei nei tah ti thei ei tih.Polisi le thurel-thupasi hai hrim hrim mipui lai hril a hlaw nasa po leh thuoitu hai lawm lem ding ei nih ti hi hrie thar ei tiu a. Chun ei rorelna a thu ei pasi hai hi ‘feedback’ ngaithlak dan inchuk sa hlak ding a nih. India sorkar Cabinet khom an inthunga, petrol man kaisang dingin thu an pasi bur a; amiruokchu mipui rawlri “kan dit nawh” TV, radio, newspapers, SMS ah hai an hei hriet chun an “roll back”(herkir) nawk hlak ti khom ei hriet a tul. Chuong ang bawkin “Eini kohran chun, hi ni ngei ngei hin...” ti a asembili rau in risawliuson ei lo pasi sa khom nisien iengtin am ei mipui han an ngai a? ti hi hriet tum ding a nih. Kohran thuoitu mipui rawl ngai hlak hai chu berampu tha an ni sia.Chun, ei polisi le thurel hai ei herkir/thiek leiin ei hming a sie-ah ngai nawng ei tiu. Hiengang hun hi mipui rawlri hrietna hunah hmang lem hlak ding a nih.

Ei nuom tak a ni tam, a ni naw tam; HCLF in kohran thuoitu hai rawn a, tarik hmangna ding tak an reltluk thei hlawl naw chun HSA, HYA, Hmar Inpui, ldd ha’n an nuom chun hnam pumpui huopin Manipura Hmar kohran popo fiel in lawmna siem ve hai sien a hadam hle ding niin HSA General President term tamtak lo cheltu Pu Ramthienghlim Varte chun a hril.

Iengtin am i ngaive a?

(Robert Lalmalsawm Sungte hih robertsungte@gmail.com a contact thei nieng a tih)


I DU CHUN PAN EL RAWH

$$ Hmepawk inhniktak i du chun Tv John K Dulian a in,Powai pan hlak rawh.

$$ A thu,a tha’ng le a hro i inhniktaka suong i du chun,Pu Lalrothang Tusing in,Kalina pan hlak rawh.

$$ Kel sung inhniktaka suong(a rim um deu bat) i du chun Pu Darzakhum Songate,Goregaon pan hlak rawh.

$$ Singzu,i-ma ta ang tawpa inhnik I du chun Nk Emmanuelle Zarzokim a in, Indian Airlines Colony pan hlak rawh.

$$ Nga-vawk,inhnik taka zeu i beisei cha’ngin,Pu Stephan C Hmar a in,Powai pan el hlak rawh.

TAWNGBAU LAKKHAWM


@@ Numhei hai hih taksa taka hratnaw lem ni-in,tlangval kha zat zat khan mi hung leng khup inla khawm,kan lumgril tak hi chu thahrat-a zuk hne-a,namnul el thei a ni biek le…en hman tan lan..Rome khom kha nikhat chauva bawl ni nghal lova…

Nk Monica Lalneivar

@@ Kum tawp a hnai nawk ta Mr le Ms ei inthlang nawk ding chu ni awm tak ana. Kawng khat a chu ka khuo khawm a sawt vang hlak ani ka Mr Title a zuk bo el ta ding chuh.Hi ka Luck na thuruk ani ve tlal bawk si. A zawma tling nawn dan ding a um naw maw? Hung ngaituo tum hram tan la maw Welfare hai khan.

Tv James Lalkhumsang(Mr Sikpui Ruoi ‘07)

@@.....Virus fever anti anti ku hi aw,ka hei nat meu chu,khai ka thlarau kan thla trep an nawm ie. Mumbai nughak hai ka la ngai ema ka lan thla naw mei mei ani aw…Ana chu ka har pei naw khoma phona chu mi ka la biek pei tho…

Tv Love John (Luv Virus)

@@..Ei Mumbai Thusunsuo hi free a an sem ka sawna, kan suong kip a ding ka lak vei roka, aman Taxman in a hung dawl chu ka the kir inrang hle.Pune fe khom kha free ani ti hre lang chu ka hung om vei leh……

Nk Neihlupui (Ms Free gift)

@@..Pune ei fe tuma thil mak deu ka hmu suok chu, a thau thau hai kha a tlan hrat le a tlan pei in an thang chu ti…abiekin Donald, David, Engzam etc…

Nk Lisa Lalrosiem(PG Model)

@@ Ei Annual meet-a miss contest um ding lei hin ka lo intuoina’m tan an tah…in awi naw leh en hman tan la’m…ka sam khawm hih ka lo tantawi der an tah…..

Nk Lalruotkim

CHANCHIN LAWRKHAWM

**John K Dulian,chuongchen a rawlri le hmel hlimsar-a Kolivary kotthler sukhlim el ba’ka,a nunghak hai khoma an thlakhla hle, “U Lalal” ti-a an hrietlar chu Powai tieng runhmun rem zai tuta kar Ningani khan a lo rel tah.

**Tulai boruok hung in thlakthleng vel lei hin ei ni lai damnaw ei um deu nuk.Damnaw ei zuk hriet thei hai chu,Tv Luv John,Nk.Edith.Nk Edith lem hi chu Durga Hospital a enkawl mek anih.

**Sylvia Sangnunmawi hun sawttak Royal Caribbean,Florida-a sin thaw-a zu um chu,tarik 30th October Ningani khan chawl hmang dingin Mumbai a hung tlung nawk tah.Chuong ang bawkin,Joy Rebecca le Mary Hrangchal ,Dubai-ah hun ie-a-mi chen sin thaw-a zu cham chu zani 1st November 2008 khan Mumbai an lo chuong kai nawk tah.

**Tv.Lalthasang,OSIM India a Store Manager sin thaw lai mek chu a sin le zinawm a tarik 29th October Nilaini khan Jabalpur a zu’n zin chu damtakin Zirtawpna zantieng khan Mumbai a hung tlung nawk tah.

**Voisun Pune a inthawkin Rev Kh Thangdailo hai sungkuo chu an makpa pa Samuel Songate in Hmar Christian Fellowship,Mumbai a thurilna a nei ding le in zawmin an hung inzin.

** Nk Synodmawi Khawbung chu a bawrsawmna, khuo tienga in enkawl dingin tarik 31st October 2008 Zirtawpni khan Tuithaphai( C C Pur) tieng a lo pan tah.Chuong ang bawkin Nk.Linda Singthangpui khawm sinthawna tha lem hmu-in kar thar hin Delkhawpui tieng a pan ding ti chanchin ei lo dawng.

**Rebecca Ngaite,ei hriet thei dan dingin Donald a sangnu khawmin ITC Hotels(Lower Parel)ah Hostess sin a lo hmu tah. MT chun a lawmpui hle-a,a sin thawna hlawtling pei dingin ditsakna an hlan.