Monday, April 30, 2012

IN TIENG PAN TRAIN - Stephan C. Hmar

Mumbai Local Train-a chuong hi ka nitin routine ana chu rinum ka ti a, thlakhlana ka nei ngai nawh. Kei chau ni lovin mi dang khawm an ni ka ring.

          Ei hriet seng ta angin Mumbai Local Train chuong chu neka dung insanglem hai zak rim ap taluo inhnamna a na. Kei lem chu, ka chuongpuihai ka neka dung insanglem deu vawng an ni hlaka, zak rim ti vel hi chu variety dang dang inhnam ding ka hnieng-in-hnar thei khawp el a nih. Neka dung inhnuoi lo umve sun hai hlaka, an lurim thum taluo’n hnarkuo inphalam thak lovin an hung in attack-tir nawk a. Ringna rama ei unau inhnaipuitak pangal-hai hlak, ei hei chuongpui changing, tienlai Mosie chanchin annawleh Leviticus hun laia an inthawi dan inchuk ve ei nih ti hre chang lovin, an khakhmulin ei hmai an hung inhruttir sal sal lem nawk nghal. A chang chu an khakhmula mana, thenvir a, train kawtkhara deng dawk pawp pawp ka nuom hiel chang a tam. Hieng  hman hin a rinum hle tah ti nak karah, ui chal hawnin, uipui ngainobei tawk tak inchua an innghar tuo ang elin, pa le pa, nu le nau nei zel zul ta haiin, ke bawpkhat chau hmun inchuin an innghartuo zing bawk. Hui Ha! Train chuong tak zet hi chuh! Tubou le doulung inkara inzep ang hlawl a nih.

Hringnun tluonglam ei hraw laia rinumna ei intuokpui tamtak hai hih, theida a awl a, ei pathien, trap chier hla inzawt khumna taka hmang khawm a awl hlak a. Amiruokchu, ei ngaituona kawtkharhai hawng lien a, ei ring pathien thu leh ei suimil chun, umzie le manhlana an nei seng a. Ei nun rama di’n inchuktirtu an ni seng el hlak a nih.

Kei khawm, train chuong hi rinum sien khawm, intieng pan train a chuong hin ngaituona danglam tak a mi pek hlaka, ka ngaihlut pha hiel a nih. A tu el ta ding khawmin, ei runlum chit a lo hlut chungchuongzie le hi khawvela ei inzin zo pha, ei chatuon in inhawi, khawvela ei in let tama inhawi lem la thlung dinghai ei nizie a min chuktir a nih.

Office trinin, ka intieng mi phur thlungtu ding Train ka hei chuong pha, ka ngaituona po povin “In ka thlung pha chu” ti ngawt a suongtuo hlak a. In ka thlung pha chu, ka lungdit leh inhmu nawk kan ta, lungril hmunkhat, tui anga luongkhawm chu chen nawk kan ta. Chu pha chun, a hmin a sel, an hnik an hniknaw, a mawi a mawilo haiin umzie nei ta lo ding an na, tiin ka suongtuo hlak. Hi ngaituona hlimum hin, vai kara thlantui far thlawk thalwkin inzep hlak lang khawm, a mi thlamuon hlak a. Mu’n ar a laka, hmun fienriel a panpui ang hin ka rinumna chu lak hmangin a uma, ngaituona paradis ka chen hlak a nih.

Ka chuongpui vaihai ka hei mel hret hret hlak a. A then hmel fai tak tak an na. A then ruok chu, hmel burip tak tak, an hmaiphek chite sunga sietna pa si-saw mawng dawk vawng dam an nih. A then, hrisel le vanglaini chena, nga sanghal inper anga um trawk trawk hre lova inper inper dam an na. An ni lai chun, tar, sam var le hmai vun trawm kheng khung an inthung ve hlaka. Polythene hin thil an khit bawk trawn a, in an thlung phata an tu-le-tehai lawm dinga an hawn ni dingin ka ring hlak. Ka hei ei chet chet tawl hlak a. Nghaknu’n par huon chite sunga par chitin a khawi khawm ang ela in ang naw vawng ni hai sien khawm, mawina inang pakhat an suklang tlatin ka hmuh. Chu chu “In thlungkar nghakhla mawina” a nih. Chu pha chun, ka lungrilin, “Kei chau kan nawh ie, inthlungkar nghakhla hih! Vaihai khawma, an runlum, an zalenna, an lainahai chengna hmunin an lunglai a kham vet lat a nih” ka ti hlak.

Hei ngaituo inthuk ve hrim tum. In tieng pan train-a chuonghai angina ei chatuon in panin nitin ringna lawnga intawl ve pei hai ei ni naw am a nih? Ei lawng chuongna hai hi, a ralmuong bik naw a, thlipui le tuifawnin chawl lova a nawt a nawt hlak a nih. Sienkhawm, khuolzintu’n in a thlung phata an hawi dingzie a suongtuo phata, a sawl a dam huoi angin, rinumna phul pik tak hnuoia inthawk hin ei chatuon in ngaituo ve hlak ei tiu. Nitin ei hnai deu deu a nih. Nikhat chu la tlung veng ei ta, Angel ha’n a kawtkhar mawia mi lo tuok ven’g an ta. Ngai ngawi ngawi puma ei the tah, ei pahai dam, ei u-le-nau, le ei lungdit po po hai, dam le hrisel takin hmu nawk ei ta. Hnung tieng reng ngai ta lovin, ropuina nun phamin chatuon chatuonin ei leng ta ding a nih. 

Wednesday, April 25, 2012

NUHMEI - Rohming Khawbung


Rohming Khawbung
   Lam sira nuhmei hmeltha elkhen thlalak chu mit insim meu a ka kutchala khik in iengkim thawthei kuoma chun, ‘khing ang chara hmeltha le piengnal khi mi hang pe ta,’ tiin ka hang hni tawp a. Ka khik ngai chu khik ranin ka hang Amen chu leh, EKHAI..RAJNIKANT..!? Anithei lul nawh e, Lord plizzz CTRL Delete..! Ka chuongna auto, a khaltu am a upa ding a auto lem khawm hriet hran harsa ta khawpa tawng, traffic jam leia chu nu thlalak zawn taka ngir chu ka mit in sim kar chun a lo intawl phei meta, a khel lema Rajnikant thlalak zawna chun alo ngir ta lem chu lo niin..huihah ka hnih suol chieng kher chu ti..!Ka hni lem nu khan,’rohming nang leh runhmunah leng ka nuom ie,’ mi hang ti sienla chu,he.. kei butter le cheese neka sathu le bekanthu du lem, eucalyptus buk hnuoi neka inkhieng le lamkhuong buk hnuoi thlakhla lempa hin, thinlai tui ang nem diei in bie zai nemten ka hang in hlan ding bah..!!Hni hlawtling ngat lem lang chu ka suol po2 sim vawng ka tih, on the spot, eh. Sienkhawm ka nu’n a monu a hang titi pui thei naw ding ka hang ngaituo ruok chun hni zawm lo chu tha ka ti ta lem a.

   Ka pa’n,’Boi nuhmei hi hmeltha rihngawt zawng loin lungril tha zawng lem rawh, hmeltha hmelthat suong a sawt ngai nawh,’ ami ti a, kei chun, pa hmelsie hmelsiet suong hi a sawwt em annawm ka ti pek a. Ani taka, kei lungril neka phingpui hrat lem pa hin iengtinam nuhmei nungchang tha chu hrie reng ka ti..? Pasal ei lung a sen leh zaidaw takin an mi tlem a, ei lungawi phing leh an in hmur ve thunga, I hmel a tha, I fel bawk si tiin hang duot deu inla an min du khum a, I hmel a sie tiin hang indu khum ve thung inla hlak chu huizz..khawvela hmelsie tak, indu le misuol tak kha ei chantawk chu ani der el..Aigupta anthawk Israel nauhai thuoisuok anni lai khan nuhmei hi iengza reng am an um ti ka hriet nawna le an mizie ka hrietchieng thei nawna hi inzat vel ta hrim atih. Siemtu’n hringna neia a siem lai po2 a chu an ropuiin an mak tak awm hiel e.
   Tharumah pasal tluk naw hai sien khawm, thiemthila le thluok hmangna a chu khawvela mi var tak khawm thiem takin an thu hnuoiah an sie thei a, mi hrat khawkheng le pa rorum tak2 hai khawm nuhmei hmaa chu an innem zawt2 el ani hi, nuhmei pakhat leiin ram le ram an indo a, khawvel ni thla seng naw a rorel nek chun nuhmei pakhat thlang lem ani a, eini ang, varnaa mimawl tak hai khawmin khawhri tuibur ei lo hmuom zeu chang a poisak nei maleka eiin hram mai2 lai khawmin mi pakhat lungril chu suknat eiin lau nawk tlat tho ani hi. Hieng khawpa ropui le mak anni lei hin pasal hai tading chun two wheeler iengkima iengkim, malsawmna a khawm malsawmna vawrtawp anni tawp el anih, nachu malsawmna ti leia sawma pakhat anga hang pek chi chu anni nawk chuong bawk si nawh..heh. Awm innem lem e ti lo chun pa sek/muk tak2 hai khawm ‘thaibawi’ title an inhlaw tir pawp2 el annawm.(Thaibawi hai hi mi huoisen anni ka ti ve tlat, a san chu zantin an ti(tri) tak hai kuomah an zal ngam tlat a . Mihriem pangngai mani ti tak hai kuoma zal2 ngam in hriet reng a? haha.)
   Khawvela hnam ropui tak2 hai khawm hi ei en chieng chun an nuhmei hai hin an mawphurna an lo hriet in an lo hlen hne em anih ei ti naw thei nawh. Hnam ropui taka an lo insiem thei na san za a sawmnga hi chu an nuhmei hai kha an hnam ah an lo ringum em lei anih ti inla in dik naw chuong naw nih. Ei hnam khawm hi ropui lem le changkang lem ni pei dingin le, khawvel hmundang a hai ruol a hmasawn ve pei dingin tuhin transition period ah umin rabi ei suot mek anih. Chulei chun nang nunghak, hi article ei ziekna tawng hmang tu nu, hi2 lo hre nawn nawk rawh, hnamdang haiin experiment+experience+toys ang ding chaua an dit lei che a thiem taka an nei rosum leh an tlem lei che a hnamdang tawnah lengdang i sai khan kan lo inrum hlak anih aw. Pasal dinga I dit a I hmangai ani chun I love life ah kan in rawl thei nawh, a tha, nei rawh. Amiruokchu rose, mobile or laptop an pek lei rihngawt che a kawp I ni chun ka unau, I hnamdang kawp(thenkhat lem chu black top/pucca road ah bawk tawp hai sien khawm ei hmu thei kher dim ani ti ding khawpa palien dum ren run) khan a ruka nangma hmusit ran che khan I taksa chau ni loin i(ei) hnam inza umna a baw de sa ani kha aw. I taksa chu hril loh, I thlarau chen khan keini ruok chun kan hmangai che a, I ram, I hnam le nang I himna le hlimna ding an phawt chun lutan, ban tanbawng chenin kan in huom ansawn naw. Kan ta ding chun khawvel sum tinreng le lunghlu nek khawmin in hlu naw bik chuong naw a, ni e, i hmai in hme lo in, I piengphunga bawngpui tar iengin, i hnar bawng ter tor in i kerai hai kha inchum bat sienkhawm, kan ta ding chun hmu phak lo a ,’Helen of Troy,’nekin i thatna a lem bik chuong nawh! Ei hnam hi ei la tlawm leiin nangma an thawk khan Patel, Sharma or Smith, ni loin HMAR-MIZO hung suok ngei dingin kan beisei che anih. I ram le hnam inzaumna chu nangma a khan inthuk takin an phum ti theinghilh naw la, I khawsak dan anthawk khan hnamdang haiin I hnam an ngaisangin an hmusit ding ani ti hrie ranin I nitin sin thaw na le I nungchang a fimkhur le ringum takin aw….
(rohming@ymail.com)

Monday, April 16, 2012

MUMBAI MAWL KHA! - Jacob Shakum

…….and therein dwell my heart and soul; 
Stranger just I be when I am out of your realm.”
                                        - Anonymous

Jacob Shakum
   Mumbai kha October 2007 khan ka hung chuong kai ve ta nawl el a ka sin hung zawm dingin. Pu Stephan C. Hmar a PG a khan in hnaw lut nghal in ka hei um tran ta a. Khang lai khan Hmar Welfare kha chu um in, Fellowship ruok kha chu a la um naw a. Vai hai lai hmar tlawmte, in tar tawn a  um chuh hawphur um ding hin ka lo ring hlak a. A lo ni naw khop el a. Welfare thuoitu nil eh a lo um hmasa hai kha an fel in an tlin em em el a, infuina, khawpui a umdan ding ti hai kha a hung thar taphawt kha an lo hril mawl mawl ta lem a. Chu el ni lo in, in pawl pui a hmel inhrietna hai kha an hang thaw lom lom nghal a. Insuk mikhuol hman khawm a lo ni ta der dal a. Hi lei khawm hih a ni ding a nih tuchen a Mumbai a Hmar nauhai ei thil thaw na reng reng a khawm ei in thuruol in ei in pumkhat  tlat na hih. Chu hnung sawtnawte zo a chun Fellowship kha indin a ni nawk a. A mi keikhawm nasa nawk zuol tu a hung ni a. Thuoitu fel tak tak le in pe zo tak tak, a mi keikhawm tu ei nei hih lawm a um hle a nih.

   Sawtnawte hnung a chun quarter hai hung hluo in ka hang khawsa tran pei ta a.  Lenglai Group hun hung in her dawk in, 2008-09 suong kha chuh Mumbai Hmar nau hai kha kan hruot hne hle in ka hriet. Pu Kaprosang in a Mumbai hung tlung hma in phone hung thaw ngei hlak a ta, ‘Voizan tu PG am ei ngam ding?’ ti chang bo lo. Zan dar hni tlang ah Kalina kawtthler hruot suk chang bo lo. In lengna ta phawt a John Duhlian (Lalal) lo in hnar hman zie bawk leh. Marka in thingpui no lo dawm hman zie bawk a ta. Pu Lalrothang Tusing in ‘sapthei bil’ thaw a that zie le a hlawk zie a sermon chang bo bawk lo. Joseph Joute in “sin ah ka um’ ti deu ran bawk a ta. James Pudaite in phingtam em em a hme lo in tem hai dam kha. Khanglai hun hai mawl kha a nih ngai um a ka hriet chuh. Ka lungril tak a chuh ‘Mumbai mawl kha’ a ni ran a nih.
  Fellowship trantir lai a ‘in’ a in tar em em a, thlan tui leh (lum lei a) ei hang inkhom tran lai hai dam kha theinghil ruol chu a ni naw ngei. SMS group tran lai a ‘ngavok’ in Mumbai a hmar hai a suk buoi hai dam, MumbaiTalkies a trawngbau ei lo inchan far hun lai dam kha ei la ngai tak tak ding chu a ni hih. Sawtnawte zo ah, MumbaiTuisunsuo hung suok in Pathienni inkhom trin char a article tiem neka Trawngbau hang tiem hmasatak hun lai dam kha theinghil an tak hmel khop el. BKC ground ekdur lai a football van practice a, chu zo ah Lalal in ah bu hang fak khom kher lai dam kha. Hang in zawt seng el chuh a ni naw ding a ni hih. Mumbai mawl kha ei ti ran el ding chu  a ni hih.
  Mumbai khawpui ah Sikpui Sports, Sikpuiruoi dam, Christmas dam puithuo taka ei hang hmang thei hih a ropui in a rapthlak a nih. Ei thuoitu hai  an in pek zo na lei a hieng ni hai dam hih hmang thei ei nih. A mipui hai khom ei fel in thu ei awi tawl hle lei khom a nih bawk. Hmun dang hai hang en chun, in dem, hotu nina inchu, in hril siet ti hai dam hih a tam ta em em anih. Eini ruok chuh inthuruol khak a, pumkhat a ei um dam hih mi inhnar ei kai a nih. Chuong a ni lei chun, ei hnam mawizei chawisang tu ni rawp ei tiu.   
  Mumbai a hmar hai hi ei vangnei in ei hamthat nawk zuol na em em chuh Officer tha deu deu, insuk milien thak lo, Pu Darzakhum Songate le Dr. Laldaikim hai dam ei nei hih a nih. Pu Lalpiengfel Joute in a hung belsa bawk. A chin a lien, naupang le upa ei ni level ang pei a an min pawlpui thei na ringawt  dam hih thil rapthlak tak a nih. Kei ka mimal tak a khawm sin dang ka hung hmu nawk na hih anni lei le Pathien zar lieu lieu ka ti ngam a nih. Sin tha lem nei ding khan an mi ditsak a, an mi tur deu ran bawk hlak kha a nih. An ni ang hih Hmar in sawmnga (50) bawr vel nei in la chuh hmar hai hih duoi biek nawm ei nih. Hienganga hmar hai ta dinga an in pek zo na hih a thlawn naw ding a nih.  Tukhom hin sin hmu leh la hmu ding hung um pei ei ta, Mumbai ah hmar nauhai hih la changkang in mi inhnar thei tlukin ei la um ding a nih. Private a sin thawhai khom tak-in-ning deu in sin thawng ei ta, kai sang pei ei  ta, mi in za thei ei la hung kai ding  anih.  

  Hmar Christian Fellowship Mumbai le Mumbai Hmar Welfare Association Pathien in malsawm in thuoi pei raw seh!          
             
(Jacob Shakum hi Ministry Of Health and Family Welfare, Delhia Assistant sin thaw anih. jshakum@yahoo.co.in a contact thei anih)

Monday, April 9, 2012

GOOD FRIDAY LE EASTER PUOLIN - Rohming Khawbung



Rohming Khawbung
‘ …thinga khai taphawt chu Pathien tawngsephur an ni sih a,’Deut 21:23 ti ani tlat si leiin Juda Pachal, sinsiena(inchikna) phut tlat tu hai tading le Pathien chu lungngaina le natna hre lo, lungsenna le lawmna khawm hre lo ang hiela ring tlattu Grik mi ziktluok tading chun Pathien naupa meu krawsah a thi ti hi chu ring in tak ve hleng a tih. Amiruokchu hla siemtu’n,Mivar mihriemna hin chu, a ngaituosuok zo ngai naw che, ka sandamtu I thuruk hi. Aw an thukin a van sang ngei, khawvel var hai nekin, Pathien hmangaina thu hi, van le khawvel ah a sip ie,’ti hin a phuosuokin a dawn(answer) chieng hle awm e.

Tirko Paula’n,’ Kraws thu chu bohmang zinghai tading chun invetna a ni sih a, eini sandam zinghai tading ruok chun Pathien thilthawtheina a ni lem,’(1 Kor 1:18)tiin a lo hril a. Khawvel ropuina anthawka thlir chun kraws thu tawngsie phur , misuol tawpkhawk hai cho chantawk le phutawk anih. Pathien thlarau anthawka hmufie tuhai ruok chun kraws thilthaw theizie hi hriechiengin an ngaisang a, huoisen takin Lalpa an zui hlak. Hi kraws hmang hin ram an kap lien pei a, zohnatlak laia eini hmar hai chen khawmin zam loin Lalpa tadingin chanchintha ram hrang2 le hmun hrang2 ah hrilin ei lo puong ve ta hiela, anih, harsatna a tam po leh kraws a inthawkin hratna an thal rawn a, mihai tadingin malsawmna ni thei ding khawpin ke an lo pen hiel hlak. Harsat rinum kara khawm tuor tang2na, hmusit tuhai tadinga tawngtai pekna hiel an hung nei hlak. Chuongang hmusit tuhai ngaidama, tawngtai pekna lungril inngaitlawmna thilthawtheinaruok chu khawvel mihai ta ding chun invetna a lo ni lem sih a, ringtuhai tading ruok chun chungtienga mark score na, ei Lal Isu mizie ei put phakna umsun anih.(ingngaitlawmna chu ei Lalpa Isu mizie 1 laia mi ani sih a).
Ngaidamna hi Pathien anthawka suok ani zie khawm kraws anthok bawk hin ei hmu a, khanga Isu kraws a an khaikang hnunga Pa kuomah ama deusawa suk nawmna a, khengbet tuhai ngei2 ngaidam dinga a la hang hni tawk2 khan ngaidamtu ngirhmun ropui le pawimaw zie amin hmu chieng tir hle. Hre ran puma min tuortir tum tal2 hai le mi suk natum tawk2 hai Lalpa hminga ei ngaidam hin dawizep ni si loin hnena ei puong a lo ni lem ran alo nih a, mihriem ram anthawka thil thei lo anga in lang kha Krista zarah ei hnena, ei thil thawtheina suklangna alo ni lem dai alo nih. Vawithum lai in phatsantu Peter kha vawithum lai Isu’n a beram hai enkawl dingin a ko tlat el, a beidawng lungngai lai taka inphatsan tupa kha Isu ruok chun a la hmang nuom tlat, eini chun thil ho deu a mi phatsantu khawm ei hmu pei meu ta ngai nawh, hi tak hi Pathien le mihriem danglamna, mihriem hai tadinga malsawmna le vangneina tawp khawk chu anih. Chulei chun iengzata tama suol khawm Pathien chun hi kraws a a naupa thina hin an thi tir sa a, ngaidamna famkima mi ngaidamin Ama tadingin ami lo la hmang nuom ran a, chu chun chu thina(suol an thawka ngaidamna famkim) anthawka nun thar(hringna thar) ami pek zie khawm an entir nghal bawk awm e.
Ama Lal Isu’n,”tukhawmin mi zui a nuom chun mani inhnawlin nitin a kraws putin mi zui raw se,”(Luka 9:23)a tih a. ‘Mani inhnawlin’ a ti lai tak hi a tam lem hin ei theinghil hlak am anih or ei ngai pawimaw naw lem? Rinum ei tuor pei naw a, Krista hminga chan/tuor ei in lau a, mani lunginsietnain ei khat(sip) tawl a (a ziektu ngei khawm hi ka nih). Thil tha chu hrie ran inla khawm ei thaw vawng kher nawh, hrat nawna nei seng ei ni sih a. Chulei tak chun anih nitina hnena puong in suol thupha chawina ei nei a ngai a. Chu nitina ei kraws chu zo le zang ti taka put dingin ami phut kher nawh, tlukpui chang nei inla khawm, tho nawka tuorsel taka put a ei kalvari tlang(Isu Krista ke bulahj) a in nghat dingin ami ti lem anih(Kalvari tlang kha Pa le khawvel inrem nawkna hlensuokna hmun ani sih a). Chungchun ama’n Pa kuom ami thlungpui ding ani si a(‘kei hi lampui le thutak le hringna ka nih, keimaa fe naw chu tukhawm Pa kuom an tlung ngai nawh.John 14:6). Temple puonzar a lai taka an tler khan, hnuoi le van mi daidangtu eden bawsietna suol kha Krista zarah sukchimin a um a, thiempu hai fe tleng kher ngai ta loin suol ngaidamna an thei tah ti an entir a, thlarau tieng malsawmna ei dawng theina dinga a mi dangtu po2 le, mihriem le mihriem (juda le jentail) inkara ami daidangtu chu a lai takah suk tlerin Van kawtkhar chu ami hung hawng pek ta anih(chutaka chun Juda mi an um thei nawha, Grik mi khawm an um thei bawk nawh…..Krista Isua chun inrengin pumkhat in ni sih a. Gal 3:28). Amiruokchu van kawtkhar chu inhawng ringawt sien khawm Pa kuom tlung ding chun a lampui ei hriet phawt a ngai a, chu chu Johan 14:6 a khin ei hmu a, chu ding chun nitina mani inhnawla(Krista a chun mani rinum poisa lo in) ei kraws ei put khi a lo tul ta ani chuh.
Awle Jehova (chungtienga mi ni lo) le Johnson hai unauin,’in tho tir in tak taluo’ an mi ti naw na dingin hienghin a thonawkna hin hang suk tawp ei tih aw. Isu nun pumpui kha Pathien naupa a nizie puongsuokna ani a, a thonawkna hin a nemnghet hle anih. Krista kha tho nawk ta naw ang sienla, a tuorna ringawt hin chu umzie tluontling nei naw nih. 1 Peter 2:24 a ei hmu angin suolna ah thi in, felna ah hring tum in la, ei nitin sinthawna ah beidawngin ei tum anga thil a fe naw a ‘Lalpa iem a ti le?’ ti ngawi2 hielin ei lo inrum ani khawmin, A DAWNNA TAK2 CHU RINGTU HAI TADING CHUN KRISTA A CHO HIN A LO UM ANIH. Krista thina le thonawkna hin ei ni sengah lungril thar mi pe seng sien nuom a um hle.
(Varna a mimawl, felnaa mi ang lo, retheina a hausa tlat kei ringna tlawm, butter le cheese neka sathu le bekanthu du lemin ka nuna hmu ding um thak lo sermon ang hiel ka hang ziek hi mak in ti awm, keikhawmin mak ka ti ve tho, nachu a tul ning atih lungrila an lang tlat si a leh, a san ding awm Sepa le Daia’n an hriet naw ang tho in kei, a ziektu ngei khawm hin ka hriet bik chuong nawh.)
HAPPY EASTER IN RENGIN.
(rohming@ymail.com)

Thursday, April 5, 2012

MANGTHA LEH, MUMBAI! - Marc Lalrohlan

Mi-in a sininrimna, nisa hnuoia a sininrimna po pova chun ieng am hlawkna a hmu a?~ Thuhriltuhai
Innuina ngei-a khawm lungril chu a lungai a. Hlimna tawpna chu lungaina a nih” ~ Thuvarhai 



Marc Lalrohlan
Mumbai ka hung lut ni chun lungril mawl tak le beisei ding le besei naw ding khom hrie chuong lovin Pune a inthawkin bus in ka hung tlan luta.Ni pui, ruo chi’ng lai tak ani leiin ruo baw-hawk in mi lo hmuok in; khaw hnung-a ka la zuk hriet dan chun, Sion(Zion) le Chembur lai vel saw nieng a tih, bus tlan tak tak thei lo,tlan naw tak tak thei chuong bawk lo,dam te te-a in tawlin,hmunkhata chun kan tum ta hlol a.Kalina ti hih Kerala a ka um lai dai-a a hming hih ka lo hriet an ta-a, auto pu kuoma chun “Kalina” hang hril in kan tlan ta nghal el a.


Tuta Masjid bul sawh ni dingin ka zuk thlir kir a,John K Dulian,kei chun a tleirawl tira inthawka “Lalal” ti-a ka ko el hlak,ieng lei-a “Lalal” ti-a ka ko am ana ti khom chu ngaituo chuong der lo chun; a ma mizie ang renga innui deu hieu-vin le Mumbai ruo sur,nunghak nuor ang el-a mi chi’m buoi tu chu hre fulo ni awm fahran chun, hlimtakin a milo hmuoka. Kan Auto a chun hung inchawmkai ve in, khulai-a Rudolf a thlaihna dawr bul lai chen khu kan chuong a. Kalina a lamthuom ieng anga intep khom nisien, hi lamthuom hin tien-a-mi hril seng lo a nei anih ti chu hrietna hrim nei naw lang khom,chu lampawimaw mitin tien-a-mideu thaw kawlkhawmtu chu ka lo hraw zing el chu an tah. Chuonga kan thuomhnaw hai leh intep taka; a-sak, a-thlang kan hang baw hnung chun, Kha’ng hun laia Kalina-a lo happening ve tak Mag. Industries, khawhnung-ah nitin deu thaw ka la fe na hlak ding le ka Pi ding meu inruokna dinga kan Ral-Relnading anih ti hai chu hre hlek lovin; a step in tung ve tak a chun kan hang kai ta treng treng a.Second floor a kil tieng tak ti chun kan hang lut ta chawt el a. In-a lo um le leng ve Lalrothang le SK hai le chun chibai hang inbukin; kan hang hadam chawt-a. Chuonglai chun Lalrothang khom tlangval la ni-in, nuhmei nei-in,student a la hung ni nawk ding anih ti reng kha a hriet fuk naw-a.(* ei Directory a khan Student a in ziek ani kha).Tusing le Faihriem ti hai khah thlor hluom khan alo hohlim a.LRT khan a tuhai kan nih ti kha hrie sienla chu Vakola-a, kel phing va la-in, a Doctorate Degree lakna a ni bawka, Jacob a hme suong ang-a malsawna inruk hmangna khop hiel-a inhnika ami suong pek nuom chu ka ring. Iengpo khom nisien,tlangval tlawmngai threnkhatin vawksa thatak la-in,hme inhnik tak chu khang ang ruo sur kara khan kan la hme thei thova.

Kalina kha ka chawl hadamna chau la ni-in,bu fak khop chun Powai an ti,ka e-mail a chau a hming ka la hmu hlak tieng chuh pan dingin kan in siem sawk sawk nawka.Khawpui pakhat suong a khom inzin na ruok chu a la ni pei.Tlangram kan zin tuma Taithu khuo sung po khom lan ruina khop anih an ti kha ka hriet dawka rak el !Powai kan panna-a chun Air India Colony tieng sawh hraw-in,a zani lai el a thil tlung,mi thren in, ngavawk an inchawk, lien tak el chu hi lai hmuna inchawmdawkin ,traffic jam tak kara an man kir nawk; ti hai mi hrilin auto sung a chun kan in nui deu kek kek a.

Chu el chu ni lovin,MumbaiHmar-a lem chun, a traffic jam kha an ngavawk man tum lei-a jam ang in a hung insuo-a;ti hai an zuk hril lem chun kan innui nasa nawk zuola.
Powai a MHADA building insang fahran 6thfloor a Stephan C Hmar a chun kan in nghat top ta anih.Sunnithlak a inzin hnungin zing tieng dar 1 tieng chun Mumbai-a ka zan khat na tuorem ding zal kan rem ta lema.Mang khom um hranpa chuong loivn ngaituo tamtak leh imu ka lo innghil ta lema.

A zing Pathienni chu inkhom ei nei naw-a,tuta hang ngaituo kir chun Pathien ni zata ei inkhom el thei ta dam hi chu a ropui in,ei inthrang hle bawk anih.Awleh, hunhai fe duok duokin Powai tieng ni tam tak training malama ka va um hnungin,July, 2008 thla tawp tieng chun Kalina tieng hungin sawn phei nawk ta khong khonga.Ruol tamtak hai mi thrangpui hnungin lu in nghatna ding Old CST Road lai inhluo ding lo hmu-in,ka hung khawsa tran pei ta-a.

Hienga Mumbai ah hun sawttak ka um sung hin ka thei tawk tawk in Welfare le Fellowship a hai ka thrang ve in ka hriet a.Mi mi lo beisei ang ka lo thaw tawk naw khom a ni thei.Hieng ang hun tamtak suong hin, a chang thrahnem ngaina lei-a ngaidan in kal lei-a inhriethiemnawna khom a um ring a um.Committe ni khuo a hai khom ngaidan inkal lei-a hohlimna boruok a zuk insang vat chang khom a bo nawh.Mihriem hih ei dam sung hin khuolzintu ang ei ni-in ;khawlai khawpui khom hih “ka in”, “ka hmun” ti thei tak tak ei nei naw-a.Sin thaw i trul dan pei le inchuklai hai ta ding khoma inchukna hmun umna I zir peiin,ei inzin kuol ei inzin kuol vel chu anih.Chuong hai chu kei ma khoma student ka ni sung ka lo tawnhriet ve hle-a.Khawlai khawpui a khom nisien,ei um sawt-in,ei um toi thei.Amiruokchu,ei um sung bek chu thei tawpa Welfare,Fellowship,Student Organization a hai theitawpa thrang hlak ding anih ti hih,Mumbai ka um sunga ka tawnhriet ve ni-in ka hriet.Ei hnung-a la hung ding hai ta ding hin institution thratak maksan pek thei pei inla chu ei mawphurna ei suk puitling ve ngei chu nieng a tih.

Awleh,chuong hai po po khom chu dit tawk naw ni awmtakin,MumbaiTuisunsuo(MT) hai hung tran a ni le in ruol in,MumbaiTuisunsuo Lenglai Gurupdam a hung suok nawk ta peia. Hieng trongbau,License,KAILASH,Bluetooth,007(âu âu sagih),SamarinuTui, Scheme, LOC, Sangbhai, Lalbhai,Cobbhai,Nebukanezar No, Skoda Driver,Cooker,Gamsiangtho,“Pa Pa”, Maruti(Maruati) Service Centre,Vijay Malya, Kwality (Kailash Family), khuanu Ruatlo D,A or B, “haaah bol”, “like, “kaizar” “Bombay Cho” ti hai hih a hung suok nawk ta pei-a.Zirtawpni le Inrinni zan, khawvar-zaka nunghak leng hai khom lo pal ve-in,007(âu âu sagih) ang ela imu khop lo hai khom ka lo tawnhriet ve-a.MT Lenglai Guruphai an che thra taluo lei-a MumbaiTuisunsuoa suok naw chang khom a bo nawh.Nunghak in umna an kil taluo lei-a,a hriehai zal ta hai sien khom,mi la va fe pui ding-a ,auto meuva zu thruoi chang khom a bo naw bawk. Ka pu LRT & family, papui threnkhat le MT Lenglai Gurup inkawpa,hmar nunghak khom nilo, Lushai nunghak lenga fe cha’ng khom a um. 00” Pathum hai runhmun-a nunghak bu fa-a an fiel lei-a,an ruoi meipui-in van le Bombay po po meikhu in a ur el cha’ng, ngainat na leiin, khuolthra pakhat-a ka thrang ve chang khom a bo nawh.

Tongbau mawi tak tak a mi trongpek hlak hai kha Editor ka ni sunga MT sukphuisui tu in nih ti kha mi thei nghil pek ngai naw ro! MT Believe it or not a dinga,mimal hringnun-a ,nundan danglamtak nei hai khom kha Editor ka ni sung mi suklawmtu hlak in lo ni ngei!! MT kum za tam a la fena ding a hin, hriet zing ni ngei in tih.Article hung ziek hai hlak lem kha chu sa hme dinga a sa hung in chaw ang in nih.

Ani ngei, Mumbai chuong chen ka um sung chun, kei ma mimal ngei thil hlutsak,ka ngaisang zawng le kan hnik zawng le ka thil thlir dan hai po po hi a vuok dar vawng-in, a thlakdam nasa hle in ka hriet.a.Mihriem hi ama khatin a lo famkim naw zie ti khom na hriet a hri el ni lovin;ni tina ka ruol thra tak ani bawk.Student ka ni sung po po hin ransa ang ela sek le mitthli hai khom an um le um naw hre lova hun lo hmang hlak ni in;chuong ang po po chu hlip thlak an ni-in,hringnun hih chik lema thlir in,ka hmusuok tum ve-a.Awleh, chuong po po chu ziek dingin hun le nile ziek fung le lekhatui hai in an mi dai naw el baka,mimal thil taluo khom ani el thei.Mumbai a hin ni le thla hai-in thil dang dang(Randomness) an hung her dawk ang-a, hi lai hmuna hung cha’m ba’ng ang chun kan ngai naw-a.Ei Pathien remruotna ngei-a hi lai a hin hun,tawite hung cha’m ni-in kan hmu lema.Chu ringna chu hnawtzui peiin,awleh mithli huoi treu pumin,puonthuo hai lo zielin,mangtha leh, Mumbai!

(Marc Lalrohlan hi MHWA Secretary le MT Senior Adviser a nih. SEBI ah Manager ani bok. Mumbaia kum 4 lai sinthawin a uma, Guwahati tieng a transfer tawma hi article hi a ziek anih. Ama hi mi fel le trangkaitak ani leiin Mumbai Hmar hai chun an ngaiin an inpam hle anih.)

FAREWELL! MARC (MARKA) - Darzakhum Songate

                                                                                                              
Darzakhum Songate
  Nikhat lai khan ei Val-Upa Tlangval, Marc Lalrohlan Thiek, Mumbai Hmar ha’n ngaina taka Marka tia ei ko in Mumbai suoksan a, Guwahati an sawn ding thu a mi hril chu, thilthra lem hmu a fe ani leia ka lawmpui zing lain, ka lungril tak chun, hi pa hi chu aw, tiin kan pam em em. Welfare a, ah Val-Upa Tlangval colleague, ei hotu Joseph Joute kuoma, ama hi chu inthla khawm inthla ta dal el eitih ka ti hiel. Eini mi hilai a umhai khawm hin in inpam ve ngei ka ring. Ama hi eini Mumbai a Hmarhai ta ding chun inpam nasan ding khawm a lo tam reng anih.

  Ama hi pa hmelthra tak ani el baka, eini lai sinthra le ngirhmun thratak nei anih. Mumbai a ei society sinthawnahai ah hin ah hmatawngtu le a hnung dawltu ani hlak. Welfare tienga chu, tlangval naupang takel nisien khawm, Mumbai ah hung kum, 2008 khan MHWA, Vice Chairman dingin ei thlang tling a, chu huna inthawk chun hnungtieng en thrak lovin a theitawp suoin Welfare thilthawnahai ah, a hmatawngtu ani hlak. Kalina ah ah in hi bufak, meeting le thingpui hang dawn zauh na dingin a kawtkhar an hawng zing hlak. Tlangval lai ah motor nei ani leiin, a car khawm hi ei trulna tamtaka ei hmang. A car hin nunghak ngaizawng( a nei le neinaw ka hriet chiengnawh) nekin Fellowship le Welfare thil a phur ngun lem. Tulai kumhni sung vel lem hi chu, kei Welfare sin ah ka kut thlak ngailo angin, Marka le Joseph haihin kawng tinrenga hmathruoiin thil anthaw anih. Tuisunsuo, avatar hmasa khawm kha Marka hmangruo hmangin kha chen kha a lo suok anih kha.

  Fellowship, sawlai Allahabad Bank chunga ei inkhawm lai khan Marka in kha anthawl deu leiin ei Sound System hai a kawl hlaka. Rik ti deu si, hnesaw deuin ei speaker hai kha ama incheina suk hmelhem rakin a khai tun tun hlak. Committee Member ah ngaina takin vote thling ani hnungin, meeting a hai hin ngaidan thra le puithling deu deu hai a hung hrildawk ve hlak.

  Khawsakna tienga khawm hin thil a boundary(limit) ah siem thiem vieu. Hi thila hin chu a neka upahai khawm hin kan thluknaw hle. Mi hang pawl vel khawm hi a lo thiem ngei

 Tlangval nisi in Pastor Lalsiesang kha tlaruk lai zet ah in ah riekpuiin alo inpawlpui thei anih. Eini hai chun ei thei dim chu. Thlarau mi deuhai a biek thiem leiin, Pastor Lalditsak intern ah hung thaw phat khawm Marka le inpawl dingin lungril eilo siem tah bah. Ah pawi ngei.

  Hiengang mi’n ami suoksan ding hi ah umna hluobit hi thil harsa hle ning atih. Sakei huoi chu sakei huoi dangin ah umna an hung thlak ti ang anga ngai hrut el khawm a harsa. MHWA ei tran tira Committee Member, mi thrangkai em em Pu. Henry Lalngaizuol le Pu. Stephen C. Hmar( Welfare Secretary, Sunday School hotu nih leh carol a, ah bass thiem em em) hai in an milo insawn san tah. Chu hnunga thrang Pu Buonga Khawbung( Welfare Finance Secretary le Fellowship a Naupang Sunday School hotu), Tv. John Lalal Duhlian( Welfare Finance Secretary le Fellowship Naupang Sunday School hotu), le Tv. ( tuta pu nitah) Jacob Shakum haiin an mi suoksan nawka. Hang ngaituo chun ah var po han an mi’n sawnsan am antah eiti nuom el. Ei Lungkhambangna neisun chu, ah mi suoksanhai hin sin thra lem zawm ding Pathienin a pek ti chauh hi anih!

  Val-Upa Tlangval, Marka min sawnsan ding chu kawng tamtaka thil chan ei hau ngei ie. Sikpuiruoi-2011 le Christmas-2011 hai ah, anchei hman lova sinthaw a bal pawldinga anpek kha chu hriesawt ngawt eitih. Marka hi Football pet thiem, Ronaldo hai angin lien peng pung naw sienkhawm, Mumbai a eini mihai ta ding chun ei goal thuntu, Lionel Messi a lo ni ngei el!

(Pu Darzakhum Songate hi MHWA Chairman anih.)